(TITC) – Nhắc đến du lịch miền Tây Nam Bộ, nhiều người nghĩ ngay đến hình ảnh những vườn cây trĩu quả, dòng sông phù sa đỏ nặng, chiếc xuồng ba lá len lỏi qua những con rạch nhỏ và nụ cười hiền hậu của người dân miệt vườn. Trong đó, Đồng Tháp (mới hợp nhất Tiền Giang và Đồng Tháp) và Vĩnh Long (mới hợp nhất Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh) từ lâu đã nổi tiếng với mô hình du lịch nông nghiệp gắn với vườn cây ăn trái, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Đây là một trong những sản phẩm du lịch nông thôn đặc sắc, vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương.
Đặc trưng miệt vườn – lợi thế của Đồng Tháp và Vĩnh Long
Được thiên nhiên ưu ái với phù sa màu mỡ của sông Tiền, sông Hậu, vùng đất Đồng Tháp và Vĩnh Long sở hữu hàng chục loại cây ăn trái đặc sản nổi tiếng cả nước: xoài cát Hòa Lộc, vú sữa Lò Rèn, sầu riêng Cái Mơn, bưởi Năm Roi, cam sành, chôm chôm, măng cụt, nhãn tiêu da bò…
Không chỉ dừng lại ở sản xuất nông nghiệp, người dân đã khéo léo biến vườn cây thành điểm du lịch, mang đến cho du khách trải nghiệm vừa miệt vườn vừa văn hóa bản địa.
Các mô hình du lịch vườn tiêu biểu
Cù lao Thới Sơn: Du khách đi thuyền trên sông Tiền, tham quan các vườn cây ăn trái, nghe đờn ca tài tử, thưởng thức mật ong, trái cây bốn mùa.
Cái Bè – vườn trái cây và chợ nổi: Các hộ dân mở cửa đón khách, cho trải nghiệm hái trái, đi xuồng ba lá, tìm hiểu nghề truyền thống.
Sa Đéc: Ngoài làng hoa nổi tiếng, Sa Đéc còn có nhiều mô hình du lịch gắn với vườn cây, kết hợp tham quan Tràm Chim, Đồng Sen Tháp Mười.
Cù lao An Bình: Nổi tiếng với hệ thống vườn cây ăn trái xanh mát, phát triển mạnh mô hình homestay, cho khách lưu trú, hái trái cây, đờn ca tài tử.
Miệt vườn Cái Mơn: Sầu riêng, măng cụt, chôm chôm Cái Mơn từ lâu đã làm nên thương hiệu. Du khách được tham quan, thưởng thức trái cây và tìm hiểu nghề làm kẹo dừa, bánh tráng.
Trà Vinh: Gắn kết tham quan vườn cây với văn hóa Khmer – lễ hội, chùa chiền, đua ghe ngo – tạo sự khác biệt trong sản phẩm du lịch nông thôn.
Trải nghiệm đặc sắc cho du khách
Điểm hấp dẫn của mô hình du lịch nông nghiệp không chỉ nằm ở cảnh quan xanh mát, mà còn ở sự tham gia trực tiếp của du khách vào các hoạt động thường nhật: Hái trái cây tại vườn, thưởng thức trái cây tươi ngon ngay trên cành – cảm giác khác biệt hoàn toàn so với mua ở chợ. Tát mương bắt cá: Du khách mặc áo bà ba, cùng nhau lội mương bắt cá bằng tay hoặc dụng cụ dân gian. Thành quả sẽ được chế biến ngay tại chỗ thành bữa ăn dân dã. Đi xuồng ba lá: Xuồng len lỏi qua kênh rạch nhỏ, hai bên là rặng dừa nước, vườn chôm chôm đỏ rực hay măng cụt xanh mướt. Đờn ca tài tử: Nghệ nhân địa phương biểu diễn những khúc nhạc ngọt ngào, tạo nên không gian vừa giải trí vừa đậm chất văn hóa Nam Bộ. Tham quan làng nghề: Nghề làm kẹo dừa, bánh tráng, rượu trái cây… được tái hiện sinh động, cho khách thử tay nghề.
Vai trò cộng đồng và mô hình homestay
Một trong những thành công của Tiền Giang, Vĩnh Long là sự tham gia trực tiếp của cộng đồng. Thay vì đầu tư các khu du lịch quy mô lớn, địa phương khuyến khích hộ dân mở homestay, dịch vụ ăn uống, thuyết minh. Điều này vừa tạo việc làm, tăng thu nhập, vừa giúp du khách có trải nghiệm chân thật hơn.
Tại cù lao An Bình, nhiều gia đình chỉ với diện tích vài nghìn mét vuông vườn cây đã có thể xây dựng homestay đơn giản, đón hàng nghìn lượt khách mỗi năm. Du khách quốc tế đặc biệt yêu thích hình thức này vì được sống cùng người dân, tham gia nấu ăn, đi chợ nổi, giao lưu văn hóa.
Hiệu quả và sức hút với du khách
Năm 2024, tổng lượng khách đến vùng Tiền Giang – Đồng Tháp (cũ) và Bến Tre – Vĩnh Long – Trà Vinh (cũ) đạt hàng triệu lượt, doanh thu du lịch tăng trưởng ổn định. Sau khi hợp nhất thành Đồng Tháp và Vĩnh Long mới, tiềm năng kết nối sản phẩm du lịch miệt vườn liên hoàn càng lớn, tạo thương hiệu đặc trưng cho miền Tây.
Định hướng phát triển bền vững
Để khai thác tốt hơn, các chuyên gia đưa ra một số định hướng: Đa dạng hóa sản phẩm: Kết hợp nông nghiệp với giáo dục trải nghiệm (tour dành cho học sinh, sinh viên), du lịch sức khỏe (ẩm thực sạch, homestay xanh). Liên kết vùng: Xây dựng tour liên tỉnh “miệt vườn – sông nước”. Ứng dụng công nghệ số: Tăng cường quảng bá trực tuyến, xây dựng bản đồ số các điểm du lịch nông nghiệp. Bảo tồn văn hóa và môi trường: Khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện, giữ gìn đờn ca tài tử, trò chơi dân gian; đồng thời đảm bảo vệ sinh môi trường, xử lý rác thải du lịch.
Mô hình du lịch nông nghiệp gắn với vườn cây ăn trái tại Đồng Tháp và Vĩnh Long chính là nét đặc sắc của du lịch nông thôn miền Tây Nam Bộ. Đây không chỉ là sinh kế bền vững cho người dân, mà còn là thương hiệu văn hóa – sinh thái riêng có, hứa hẹn tiếp tục thu hút du khách trong nước và quốc tế.
Trung tâm Thông tin du lịch
