Trong tiết trời se lạnh của những ngày mùa thu tháng Mười, chúng tôi về thôn Cốc Muổng, xã Nông Thượng (TP. Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn ) để trải nghiệm cách làm bánh gio truyền thống của người dân nơi đây.
Bánh gio (hay còn gọi bánh tro) là loại bánh đặc trưng trong ẩm thực của người Tày Bắc Kạn. Để có được những chiếc bánh gio đậm vị truyền thống thì khâu chuẩn bị nguyên liệu vô cùng quan trọng. Tro bếp là nguyên liệu không thể thiếu để làm nên món bánh này. Những loại cây được chọn lựa kỹ càng, đốt lấy gio, sau đó lọc sạch và ngâm với gạo nếp ngon khoảng 3 giờ đồng hồ, rồi vớt ra để ráo nước, sau đó gói bằng lá chít.
Tuy nhiên, để có những chiếc bánh ngon, đậm vị truyền thống, ngoài thực hiện theo công thức, đòi hỏi người làm bánh phải thực sự yêu nghề, cẩn trọng, tỉ mỉ ở từng khâu trong quy trình làm bánh.
Nắm được nhu cầu của người tiêu dùng, chị Lộc Thị Chanh đã thành lập Hợp tác xã Bánh gio Bắc Kạn. Với hương vị truyền thống, ngon, sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, Hợp tác xã Bánh gio đã xây dựng được thương hiệu, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.
Hợp tác xã Bánh gio Bắc Kạn bình quân mỗi ngày sản xuất từ 3.000 đến 5.000 chiếc. Năm 2022 sản phẩm bánh gio của Hợp tác xã đạt chuẩn OCOP 3 sao.
Đến Hợp tác xã Bánh gio Bắc Kạn, đúng thời điểm chị Lộc Thị Chanh đang thoăn thoắt vớt những chiếc bánh gio đang bốc hơi nghi ngút, rồi nhanh tay xếp những chiếc bánh ra để nguội kịp giao cho khách, chị Chanh chia sẻ: “Trước khi chúng tôi thành lập HTX, ở Cốc Muổng có rất nhiều hộ gia đình làm bánh gio rồi đem ra chợ bán nhưng số lượng không đáng là bao. Tôi nảy ra ý tưởng đăng lên các trang mạng xã hội chào bán, rất bất ngờ khi số lượng người ủng hộ nhiều. Một mình làm không kịp các đơn hàng, tôi đã thuyết phục những hộ gia đình cùng làm nghề trong thôn thành lập HTX bánh gio. Chúng tôi chú trọng chất lượng, giá cả và thương hiệu, đến nay, Hợp tác xã hoạt động hiệu quả, còn tạo được nhiều việc làm cho lao động địa phương”.
Khi thưởng thức, bóc lớp lá chít, tưới đều mật mía lên bánh gio, hương vị thanh mát tan nơi đầu lưỡi, bởi thế, không phải ngẫu nhiên, thương hiệu bánh gio Bắc Kạn được người tiêu dùng gần xa ưa chuộng.
Ngoài làm bánh gio truyền thống, hiện nay chị Chanh đang áp dụng công thức kết hợp cả lạc và đỗ thành nhân bên trong tạo nên một hương vị khác lạ. Những ai yêu thích tìm hiểu văn hóa ẩm thực của Bắc Kạn, mời các bạn cùng thưởng thức bánh gio, đây là một trong những món bánh truyền thống của người Tày nơi đây./.
