Những năm gần đây, du lịch nông thôn (DLNT) đã mang lại lợi ích không nhỏ cho các hộ dân ở một số vùng nông thôn, miền núi, góp phần thúc đẩy du lịch (DL) và phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Với khí hậu đặc thù ít mưa, nhiều nắng cũng là một lợi thế tự nhiên để sản xuất những loại cây trồng vật nuôi có năng suất cao và trở thành đặc sản của địa phương như: Nho, táo, tỏi, dê, cừu, măng tây xanh, nha đam…, gắn liền với những danh lam thắng cảnh, hệ sinh thái có tính đa dạng sinh học cao như: Vườn quốc gia Phước Bình và Vườn quốc gia Núi Chúa. Dọc theo chiều dài 105km bờ biển có nhiều bãi tắm đẹp, nổi tiếng từ lâu như bãi tắm Ninh Chữ – Bình Sơn, Cà Ná, Vĩnh Hy, Bình Tiên, Bãi Thùng, Bãi Hỏm và những đồi cát hoang sơ, độc đáo như Mũi Dinh, Nam Cương… Phát huy thế mạnh, các địa phương ở tỉnh ta đang tập trung phát triển 4 loại hình DL đó là: DL biển, DL tâm linh, DL cộng đồng và DL sinh thái; trong đó, DL cộng đồng và DL sinh thái là 2 loại hình gắn với phát triển nông thôn mới (NTM).
Mô hình du lịch cộng đồng tại thôn Hành Rạc 2 , xã Phước Bình (Bác Ái). Ảnh: Kha Hân
Đơn cử như huyện Bác Ái có làng DL sinh thái dân tộc Raglai, ở thôn Hành Rạc, Bố Lang. Huyện Ninh Phước có các làng nghề truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Chăm như: Làng gốm Bàu Trúc, làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp. Huyện Ninh Hải có làng bích họa Hòn Thiên, làng DL thôn Vĩnh Hy, DL thôn Cầu Gãy và vườn nho Thái An. Ninh Sơn có vườn cây ăn trái Lâm Sơn… DLNT đã mang lại lợi ích không nhỏ cho các hộ dân ở một số làng quê góp phần thúc đẩy DL và phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Đây là những yếu tố cốt lõi góp phần tạo nên thương hiệu để quảng bá, tạo sức lan tỏa sâu rộng làm nền tảng cho DL phát triển nói chung và DL sinh thái, DL cộng đồng nông thôn nói riêng.
Với mục tiêu thúc đẩy liên kết, xây dựng, phát triển chuỗi giá trị DL nông nghiệp, nông thôn phát triển hiệu quả, trong những năm gần đây, tỉnh đã có nhiều chính sách về phát triển DLNT gắn với xây dựng NTM như: Nghị quyết số 15/2018/NQ-HĐND ngày 14/12/2018 của HĐND tỉnh, quy định một số nội dung hỗ trợ phát triển DL cộng đồng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2019-2022; Quyết định số 51/QĐ-UBND ngày 4/9/2022 của UBND tỉnh về mức hỗ trợ phát triển DL giai đoạn 2022-2025. Đây được xem là một trong những giải pháp căn cơ, tạo động lực để thúc đẩy xây dựng NTM phát triển hiệu quả và bền vững.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình phát triển DLNT gắn với xây dựng NTM như: Số lượng lao động tham gia vào DLNT không nhiều, chủ yếu ở quy mô nhỏ lẻ. Mô hình tổ chức DLNT chủ yếu mang tính chất tự phát. Sản phẩm DLNT của nhiều địa phương còn ít ỏi, chưa đặc sắc, hấp dẫn, chủ yếu vẫn là khách trong nước và khách tại chỗ. Khó khăn hiện nay đó là việc chuyển quy hoạch sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang loại hình khác là vấn đề rất khó giải quyết. Mặt khác, một số vùng nông thôn tuy đã chú ý đến cảnh quan môi trường, song vấn đề vệ sinh môi trường vẫn chưa được khắc phục triệt để. Ngoài ra, một số hệ thống thiết chế văn hóa ở địa phương nơi tổ chức các loại hình hoạt động nghệ thuật truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc và các hoạt động vui chơi giải trí phục vụ du khách tham quan mang lại hiệu quả chưa cao, do các công trình văn hóa xây dựng khá lâu, đã xuống cấp, cơ sở vật chất, thiết bị hoạt động thiếu thốn, lạc hậu và chưa phát huy được hiệu quả sử dụng. Để đạt chuẩn xã NTM, nhiều xã đã đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa nhưng không hoạt động thường xuyên, chưa phát huy hết hiệu quả. Các điểm vui chơi, giải trí dành cho trẻ em, các hoạt động trải nghiệm, đặc sắc nhằm “giữ chân” du khách vẫn còn rất hạn chế.
Bà Phạm Thị Thanh Hường, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Để khắc phục những hạn chế, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh các loại hình DL trên địa bàn tỉnh phát triển, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tham mưu UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ phát triển DL cộng đồng trên địa bàn tỉnh như: Đầu tư về hạ tầng giao thông nông thôn phục vụ DL cộng đồng, xây dựng nhà sàn, nhà vệ sinh, cải tạo cảnh quan, lắp đặt hệ thống thu gom rác thải, các biển báo chỉ dẫn; hỗ trợ công tác đào tạo, bồi dưỡng cộng đồng làm DL và tuyên truyền, xúc tiến quảng bá giới thiệu sản phẩm DL và một số chính sách hỗ trợ phát triển DL Ninh Thuận giai đoạn 2022-2025. Đây cũng là những bước tiền đề, tạo động lực để người dân, cộng đồng tham gia phát triển DLNT, góp phần quảng bá hình ảnh, sản phẩm nông nghiệp, nông thôn, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc.
Anh Tuấn
Báo Ninh Thuận – baoninhthuan.com.vn
