(TITC) – Đồng Nai là một “vành đai xanh” ôm lấy phía Đông TP.HCM, nơi hội tụ rừng già Cát Tiên – Trị An – Đồng Nai cùng những vùng cây ăn trái danh tiếng như Long Khánh, Vĩnh Cửu, Xuân Lộc.
Ít nơi nào có cấu trúc không gian thuận lợi cho du lịch nông thôn như ở đây, chỉ cần di chuyển 60–120 phút từ trung tâm TP.HCM là du khách có thể bước chân từ phố thị ồn ào vào những khu vườn rợp bóng mát, đi thuyền trên sông, ngủ nhà dài của người Mạ – Stiêng, hay thử làm nông dân trong nhà màng công nghệ cao. Dưới đây là những mô hình du lịch nông thôn đang được đánh giá cao về sản phẩm, chuỗi giá trị và khả năng lan tỏa ở Đồng Nai.
Du lịch cộng đồng Tà Lài – “Nhịp sống rừng” bên Vườn quốc gia Cát Tiên
Nằm nép mình bên dòng sông Đồng Nai, Tà Lài là “cánh cửa” dẫn vào thế giới xanh của Vườn quốc gia Cát Tiên. Nơi đây, cộng đồng người Mạ và Stiêng vẫn gìn giữ những mái nhà dài, điệu cồng chiêng ngân vang và nghề dệt thổ cẩm rực rỡ sắc màu.
Du khách đến Tà Lài có thể sống chậm trọn vẹn, trekking xuyên rừng nghe chim hót, chèo kayak len qua các doi cát, ngắm bình minh phủ sương trên mặt nước. Buổi tối, lửa bập bùng, tiếng chiêng trầm hùng hòa nhịp cùng những câu chuyện về rừng của già làng.
Điểm đặc biệt là toàn bộ dịch vụ do người dân bản địa vận hành: từ lưu trú, ẩm thực, hướng dẫn, trình diễn nghề. Một phần doanh thu được trích lại cho quỹ cộng đồng trồng rừng, dọn rác, truyền nghề cho lớp trẻ – biến du lịch thành động lực gìn giữ tài nguyên.
Làng bưởi Tân Triều – “Ngọt thơm bên sông”
Cách Biên Hòa chỉ vài cây số, làng bưởi Tân Triều là vùng đất đã tạo nên thương hiệu bưởi Tân Triều hơn trăm năm qua. Cứ vào mùa thu hoạch, cả làng rực vàng sắc bưởi, thơm ngát từ vườn ra ngõ.
Các tour trải nghiệm “một ngày làm nhà vườn” rất hút khách: tự tay hái bưởi, học phân biệt giống, làm gỏi bưởi, chè bưởi, nem bưởi chay, thưởng thức trà vỏ bưởi thơm nhẹ. Ngoài trái tươi, nhiều hộ chế biến thành mứt, siro, tinh dầu – đóng gói đẹp mắt, chuẩn OCOP.
Đến Tân Triều không chỉ là mua trái, mà còn là nghe câu chuyện của một làng nghề, hiểu vì sao thổ nhưỡng bên dòng Đồng Nai lại tạo ra hương vị riêng biệt không nơi nào có được.
Miệt vườn Long Khánh – “Bản đồ hương mùa”
Long Khánh và vùng phụ cận là “thiên đường trái cây” của miền Đông Nam Bộ: sầu riêng cơm vàng, chôm chôm đỏ rực, măng cụt tím óng… Mùa trái rộ, cả vùng như một tấm bản đồ sống động của hương sắc.
Các miệt vườn mở cửa đón khách với combo tham quan – ăn trái tại vườn – check-in giữa những tán cây sum suê. Nhiều hộ còn áp dụng mô hình nông nghiệp tuần hoàn: dùng chế phẩm sinh học, tận dụng phụ phẩm làm phân hữu cơ, tạo thành chu trình khép kín bảo vệ môi trường.
Điểm cộng lớn là ở đây đã có bản đồ số hiển thị mùa vụ, giá vé, dịch vụ để khách dễ đặt chỗ. Mùa cao điểm tấp nập, nhưng mùa vắng cũng hấp dẫn với hoạt động tỉa cành, ghép mắt, học trồng cây – biến mỗi chuyến đi thành một lớp học trải nghiệm thực tế ngoài trời.
Hồ Trị An – La Ngà – “Sống chậm trên mặt nước”
Vùng hồ Trị An và sông La Ngà là một bức tranh thủy mặc: mặt hồ mênh mang, rừng Mã Đà xanh thẳm, làng bè lững lờ trôi theo con nước. Đây là điểm đến lý tưởng cho cắm trại, chèo SUP, ngắm hoàng hôn và thưởng thức cá lăng, cá chình tươi ngon tại bè.
Du khách có thể tham gia quy trình nuôi cá lồng, học cách phân loại và chế biến ngay trên bè. Các điểm camping ở đây đặc biệt chú trọng nguyên tắc “không để lại dấu chân”: giới hạn nhóm, thu gom rác, sử dụng nhà vệ sinh di động.
Với những ai muốn “ngắt kết nối” và tìm lại nhịp sống tự nhiên, Trị An – La Ngà là nơi thời gian trôi chậm lại, để mỗi khoảnh khắc đều trở nên đáng nhớ.
Trang trại công nghệ cao Suối Cát – “Trải nghiệm nông nghiệp tương lai”
Giữa những cánh đồng Xuân Lộc – Cẩm Mỹ, các trang trại nhà màng công nghệ cao đang trở thành điểm hẹn của các nhóm gia đình và trường học. Dưa lưới, dâu tây thủy canh, rau sạch tuần hoàn… được trồng và chăm sóc theo quy trình hiện đại.
Du khách được tận tay đo nồng độ pH, kiểm tra độ dinh dưỡng, thu hoạch và đóng gói nông sản mang về. Trẻ em hào hứng với các gói edutour: trồng cây con, nhận biết rau qua lá, tham gia trò chơi “nông dân nhí”.
Bên cạnh đó, khu bếp “farm to table” phục vụ salad tươi, sinh tố dưa lưới, bánh mì kẹp rau sạch – biến chuyến tham quan thành một trải nghiệm trọn vị.
16Tre Việt (Nhơn Trạch) – “Chơi giữa miền sông nước”
Chỉ cách TP.HCM khoảng 30km, Tre Việt là “cửa ngõ” để du khách rời phố thị, bước vào không gian sông nước Nam Bộ. Những rặng dừa nước xanh rì ôm lấy khu vui chơi với cano, thuyền kayak, xe đạp nước, bơi lội…
Nơi đây phù hợp cho những chuyến dã ngoại cuối tuần, team building, liên hoan công ty. Nhiều nhóm kết hợp Tre Việt với chuyến đi làng bưởi Tân Triều hoặc miệt vườn Long Khánh, tạo thành hành trình đa trải nghiệm chỉ trong 1–2 ngày. Tre Việt không chỉ là chỗ “giải trí nhanh” mà còn là điểm khởi đầu tuyệt vời để kéo khách về sâu hơn với du lịch nông thôn Đồng Nai.
Làng nghề – “Bàn tay giữ hồn quê”
Bên cạnh các sản phẩm nông nghiệp truyền thống, du lịch Đồng Nai còn kết hợp phát triển với các làng nghề như gốm Biên Hòa, mây tre đan Vĩnh Cửu đến bánh dân gian Trảng Bom… Hiện nay, nhiều cơ sở đã mở cửa đón khách, trình diễn kỹ thuật và cho du khách trải nghiệm làm sản phẩm thủ công như tô gốm, giỏ mây, bánh lá. Những workshop ngắn kết hợp với quầy quà tặng OCOP và đặc sản vườn trở thành điểm dừng chân văn hóa, nơi mỗi món quà đều mang câu chuyện của bàn tay và làng quê.
Những yếu tố tạo nên sự thành công, đó là: Sản phẩm chủ lực, nhiều dịch vụ vệ tinh; Chuỗi giá trị khép kín, gắn OCOP và truy xuất nguồn gốc; Tiêu chuẩn an toàn – vệ sinh – môi trường rõ ràng; Số hóa trải nghiệm: bản đồ số, đặt chỗ, QR code thuyết minh; Kể chuyện địa phương sinh động, giàu hình ảnh.
Một số gợi ý cần thực hiện để nhân rộng mô hình phát triển
Chuẩn hóa bộ tiêu chí “điểm du lịch nông thôn Đồng Nai”. Xây dựng “Bản đồ mùa vụ” điều phối dòng khách. Tạo tuyến mẫu 1–2 ngày kết nối thiên nhiên, văn hóa, nông nghiệp. Ươm sản phẩm giáo dục nông nghiệp gắn với trường học. Hỗ trợ tài chính vi mô, bảo hiểm rủi ro cho hộ kinh doanh. Liên kết truyền thông – bán hàng số, mở rộng kênh tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp OCOP.
Du lịch nông thôn ở Đồng Nai đang đi đúng hướng bằng cách dựa vào tài nguyên thật (rừng – sông – vườn – làng nghề), câu chuyện thật (văn hóa bản địa, mùa vụ) và nhu cầu thật (nghỉ ngắn ngày, giáo dục trải nghiệm, gắn kết gia đình – đội nhóm). Những mô hình như Tà Lài, Tân Triều, miệt vườn Long Khánh, Trị An – La Ngà, trang trại công nghệ cao hay các xưởng thủ công mở đều chứng minh rằng: nếu biết kết nối chuỗi giá trị, giữ chuẩn an toàn – môi trường và kể câu chuyện một cách hấp dẫn, thì mỗi thôn xóm đều có thể trở thành một “điểm đến nhỏ mà có võ”.
Đồng Nai có lợi thế độc đáo là gần thị trường lớn nhưng vẫn giữ được xanh. Bài toán còn lại là phối hợp đồng bộ giữa chính quyền – cộng đồng – doanh nghiệp để tạo ra những tuyến – cụm sản phẩm mạch lạc, vận hành bằng tiêu chuẩn minh bạch và công cụ số hiện đại. Khi làm được, du lịch nông thôn không chỉ là “món mới cuối tuần” cho cư dân đô thị, mà còn là động lực tăng thu nhập, giữ nghề và gìn giữ cảnh quan cho thế hệ mai sau.
Trung tâm Thông tin du lịch
