(TITC) – Vĩnh Long, vùng đất nằm giữa ngã ba sông Tiền – sông Hậu, nay là trung tâm mới của miền Tây sông nước sau khi hợp nhất ba tỉnh Vĩnh Long – Trà Vinh – Bến Tre, được ví như trái tim của đồng bằng sông Cửu Long. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với miệt vườn trĩu quả, những cù lao xanh mát và con người hiền hòa, mến khách, mà còn được biết đến là “xứ dừa” lớn nhất Việt Nam, mang đậm bản sắc văn hóa nông nghiệp đặc trưng vùng Nam Bộ.
Với hơn 200.000 ha dừa – chiếm gần 50% diện tích dừa cả nước, Vĩnh Long (xưa là Bến Tre) từ lâu được mệnh danh là “thủ phủ dừa” của Việt Nam. Cây dừa không chỉ là nguồn sinh kế chủ lực mà còn là biểu tượng văn hóa, là “linh hồn” trong đời sống, ẩm thực, kinh tế và tinh thần của người dân nơi đây.
Dừa hiện diện trong từng lát cắt cuộc sống: từ mái nhà, cây cầu, chiếc nôi, đến món ăn, đồ uống, thủ công mỹ nghệ. Những làng nghề truyền thống như làm kẹo dừa, chế tác sản phẩm từ gáo dừa, than hoạt tính, dầu dừa tinh luyện hay nước dừa đóng hộp… không chỉ giúp tạo sinh kế ổn định cho người dân mà còn hình thành hệ sinh thái sản phẩm OCOP phong phú, là nền tảng quan trọng để phát triển du lịch nông thôn gắn với nông nghiệp đặc trưng.
Trải nghiệm “du lịch xanh” giữa vườn dừa
Tại các vùng ven sông như Mỏ Cày, Châu Thành, Giồng Trôm, Chợ Lách, du lịch nông thôn và du lịch cộng đồng đã trở thành nét đặc trưng của vùng đất này. Nhiều mô hình du lịch trải nghiệm sinh thái – văn hóa nông nghiệp được người dân trực tiếp tham gia, tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt cho du lịch Vĩnh Long.
Đến với các điểm như Cồn Phụng, Cồn Quy, Làng Văn hóa du lịch Phú An Khang, homestay Hai Hòa, vườn trái cây Cái Mơn, du khách có thể trải nghiệm đời sống “xứ dừa” một cách chân thực như tự tay hái dừa, chế biến món ăn dân dã như cá lóc kho nước dừa, gỏi củ hũ dừa, đuông dừa nướng; Học làm kẹo dừa, tỉa lá dừa, chế tác mỹ nghệ từ gáo dừa; Chèo xuồng, tát mương bắt cá, đạp xe qua làng quê, hay đơn giản là nằm võng giữa vườn dừa nghe đờn ca tài tử Nam Bộ.
Không gian xanh – sạch – yên bình cùng sự chân tình, mến khách của người dân tạo nên một hành trình “du lịch xanh” đúng nghĩa, nơi du khách không chỉ đến tham quan mà còn sống, trải nghiệm và hòa mình vào nhịp sống nông thôn đặc trưng miền Tây.
Mô hình kiểu mẫu cần được nhân rộng
Một trong những mô hình tiêu biểu là homestay Cái Cối, kết hợp nghỉ dưỡng sinh thái, nông nghiệp hữu cơ và văn hóa bản địa, được du khách đánh giá cao. Mô hình này không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho người dân mà còn góp phần bảo tồn những giá trị truyền thống, gìn giữ bản sắc “xứ dừa”.
Cùng với đó, việc liên kết chuỗi giá trị nông nghiệp – du lịch – làng nghề – sản phẩm OCOP đã tạo nên bước phát triển mạnh mẽ cho du lịch nông thôn địa phương. Các sản phẩm OCOP từ dừa như dầu dừa nguyên chất, mỹ phẩm thiên nhiên, nước dừa lên men, kẹo dừa truyền thống… trở thành “đại sứ văn hóa” của vùng đất Vĩnh Long, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam xanh, thân thiện ra thế giới.
Giải pháp phát triển du lịch nông thôn gắn với dừa
Để tiếp tục phát huy tiềm năng du lịch nông thôn gắn với cây dừa, tỉnh Vĩnh Long cần tập trung vào một số định hướng và giải pháp sau: Quy hoạch, đầu tư hạ tầng du lịch hợp lý, đảm bảo kết nối thuận tiện nhưng vẫn giữ gìn cảnh quan tự nhiên; Nâng cao năng lực cộng đồng, đặc biệt về kỹ năng giao tiếp, nghiệp vụ du lịch, bảo vệ môi trường và kể chuyện văn hóa cho sản phẩm; Phát triển sản phẩm du lịch chuyên đề gắn với dừa: tour “Một ngày làm nông dân xứ dừa”, lễ hội Dừa, Festival làng nghề truyền thống; Ứng dụng chuyển đổi số, xây dựng bản đồ số du lịch nông thôn, hệ thống đặt dịch vụ trực tuyến; Kết nối tour, tuyến liên vùng giữa các cù lao, vùng ven sông và các trung tâm lớn như Cần Thơ, Đồng Tháp… để tạo chuỗi sản phẩm du lịch xanh bền vững.
Hướng đến tương lai: Du lịch nông thôn xanh – thông minh – bền vững
Vùng xứ Dừa Vĩnh Long đang vẽ nên bức tranh du lịch nông thôn mới – đậm đà bản sắc, giàu sức sống và thân thiện với môi trường. Không cần những khu nghỉ dưỡng xa hoa, du lịch nơi đây chinh phục du khách bằng sự bình dị của rặng dừa xanh, bờ sông hiền hòa và tấm lòng hào sảng của người dân Nam Bộ.
Phát triển du lịch gắn với nông nghiệp bản địa, bảo tồn làng nghề, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống chính là con đường để Vĩnh Long thực hiện mục tiêu quốc gia về phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới, nâng cao thu nhập, thúc đẩy kinh tế nông thôn theo hướng xanh, bền vững và giàu bản sắc.
Trung tâm Thông tin du lịch
