(TITC) – Là địa phương duy nhất của TP.HCM giáp biển, Cần Giờ sở hữu hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc trưng cùng đời sống nông thôn ven biển độc đáo. Trong những năm gần đây, mô hình du lịch nông thôn tại Cần Giờ đang dần hình thành và phát triển theo hướng sinh thái, bền vững, góp phần nâng cao sinh kế người dân và phát triển kinh tế nông thôn gắn với bảo tồn thiên nhiên.
Cần Giờ – Vùng đất của rừng, biển và cộng đồng
Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 50 km, Cần Giờ có diện tích tự nhiên hơn 700 km², trong đó phần lớn là rừng ngập mặn và bãi bồi ven biển.
Với hệ sinh thái đa dạng, Cần Giờ được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới từ năm 2000 – một danh hiệu quốc tế quan trọng, tạo tiền đề cho phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và du lịch nông thôn xanh – sạch – bền vững.
Tiềm năng phát triển mô hình du lịch nông thôn
Du lịch nông thôn tại Cần Giờ không theo mô hình canh tác lúa hoặc cây ăn trái như miền Tây, mà gắn liền với rừng, biển, nghề nuôi trồng thủy sản, làng nghề truyền thống và văn hóa cư dân vùng ven biển. Các yếu tố nổi bật gồm: Tài nguyên tự nhiên: rừng ngập mặn, bãi bồi, hệ động thực vật đặc trưng, bãi biển 30/4, đảo Thạnh An… Sinh kế truyền thống: nghề đánh bắt, nuôi hàu, nuôi cá lồng, nuôi tôm sú, làm muối… Văn hóa địa phương: đình Tân Thạnh Đông, lễ Nghinh Ông, văn hóa tín ngưỡng ngư dân… Ẩm thực đặc sắc: hàu nướng, cá dứa kho tộ, cua rang muối, bánh xèo hải sản… Chính những đặc trưng này đã tạo nên tiềm năng riêng biệt để xây dựng mô hình du lịch nông thôn gắn với sinh thái – trải nghiệm – cộng đồng tại vùng đất Cần Giờ.
Những mô hình du lịch nông thôn tiêu biểu tại Cần Giờ
Du lịch cộng đồng đảo Thạnh An, là một xã đảo biệt lập cách trung tâm Cần Giờ khoảng 8 km, xã đảo Thạnh An trở thành điểm đến độc đáo với mô hình du lịch cộng đồng do chính người dân địa phương làm chủ. Du khách đến đây có thể: Trải nghiệm cuộc sống ngư dân: theo ghe thả lưới, gỡ cá, câu mực đêm. Tham quan làng nuôi hàu, cá lồng bè, tự tay hái và chế biến. Dạo chơi trên các con đường đá ven biển, thưởng ngoạn bình minh hoặc hoàng hôn giữa khung cảnh bình dị. Du lịch cộng đồng Thạnh An không chỉ giúp du khách sống chậm lại, mà còn tạo thu nhập bền vững cho người dân xã đảo, giúp giữ chân lao động trẻ, phát huy thế mạnh bản địa.
Trải nghiệm nông nghiệp – thủy sản tại xã Tam Thôn Hiệp, An Thới Đông
Các xã Tam Thôn Hiệp và An Thới Đông đang thử nghiệm mô hình du lịch trải nghiệm nuôi trồng thủy sản sinh thái, kết hợp làm nông – du lịch: Du khách được tham gia thu hoạch hàu, cá bống mú, sò huyết, cùng người dân địa phương. Trải nghiệm trồng rau muống nước, cải bẹ xanh, làm vườn kiểu nông thôn ven rừng. Tận hưởng ẩm thực “vườn – sông – biển” ngay tại chòi lá hoặc bè nổi. Mô hình này hướng tới không gian du lịch nông thôn trải nghiệm ngắn ngày, phù hợp với khách gia đình, học sinh, người làm công sở ở TP.HCM.
Du lịch sinh thái gắn với bảo tồn rừng ngập mặn
Rừng ngập mặn Cần Giờ là lá phổi xanh khổng lồ, là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã như khỉ, cá sấu nước lợ, chim nước… Các đơn vị khai thác du lịch đang phối hợp để: Xây dựng tuyến du lịch sinh thái – giáo dục môi trường qua rừng bằng ca nô hoặc thuyền chèo tay. Tổ chức tour hướng dẫn viên bản địa thuyết minh về hệ sinh thái rừng, nuôi trồng thuỷ sản bền vững, biến đổi khí hậu. Phát triển homestay – farmstay sinh thái tại ven rừng, phục vụ du khách nghỉ dưỡng kết hợp học tập. Đây là mô hình du lịch nông thôn thế hệ mới – hướng đến bảo tồn và thích ứng với biến đổi khí hậu, vừa mang tính giải trí, vừa có giá trị giáo dục cao.
Du lịch làng nghề và ẩm thực bản địa
Cần Giờ còn có tiềm năng phát triển làng nghề truyền thống gắn với du lịch như: Làm muối truyền thống ở Lý Nhơn. Làm nước mắm cá dứa, cá cơm tại các hộ ven sông. Đan lưới, chế tác ngư cụ tại xã Bình Khánh. Những hoạt động này có thể kết hợp thành gói du lịch trải nghiệm một ngày, nơi du khách vừa học nghề, vừa thưởng thức đặc sản địa phương như bánh khọt, cháo hàu, bánh tét Cần Giờ…
Hướng đi và giải pháp phát triển trong thời gian tới
Để mô hình du lịch nông thôn tại Cần Giờ phát triển đúng hướng, bền vững và mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội, cần tập trung vào một số giải pháp: Quy hoạch phát triển theo vùng sinh thái: rừng – biển – làng – đảo, tránh dàn trải, giữ gìn bản sắc và môi trường. Hỗ trợ người dân về kỹ năng du lịch: đào tạo nghiệp vụ, kỹ năng đón khách, ngoại ngữ cơ bản, marketing du lịch. Xây dựng sản phẩm OCOP gắn với du lịch: nước mắm truyền thống, hàu Thạnh An, muối Lý Nhơn… kết hợp trải nghiệm và tiêu thụ sản phẩm. Đầu tư hạ tầng du lịch xanh – thông minh: bến tàu, đường dẫn, điểm check-in, ứng dụng số hoá để quản lý và quảng bá. Liên kết vùng và truyền thông đa kênh: kết nối tour, quảng bá qua mạng xã hội, OTA, mạng lưới lữ hành.
Mô hình du lịch nông thôn tại Cần Giờ là minh chứng rõ ràng cho sự hòa quyện giữa thiên nhiên, văn hóa và con người. Không ồn ào như các điểm du lịch đại trà, Cần Giờ mang đến một trải nghiệm “về với bản nguyên”, nơi rừng, biển và cuộc sống ngư dân hòa làm một.
Phát triển du lịch nông thôn không chỉ là câu chuyện làm du lịch, mà là hành trình gìn giữ môi trường, nâng cao chất lượng sống người dân và lan tỏa những giá trị văn hóa bền vững. Cần Giờ đang đi trên con đường đó – một cách kiên nhẫn, có bản sắc và đầy hy vọng.
Trung tâm Thông tin du lịch
