(TITC) – Giữa nhịp sống hiện đại với những sản phẩm công nghệ tràn ngập, làng Xuân La (xã Phượng Dực, Hà Nội) vẫn giữ được nét mộc mạc và bình yên của một làng nghề truyền thống có tuổi đời hơn 300 năm: làng nghề tò he. Nơi đây từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự khéo léo, sáng tạo và sức sống bền bỉ của văn hóa dân gian Việt Nam.
Tò he đầy màu sắc rực rỡ
Tò he hay nhiều nơi gọi là đồ chơi bột là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc. Với nguyên liệu chính từ gạo nếp, gạo tẻ và màu tự nhiên từ cây lá, người thợ Xuân La nặn nên những con giống nhỏ nhắn, rực rỡ mô phỏng thế giới xung quanh: nào là con gà, con lợn, chim chóc, hoa lá, rồi đến các nhân vật cổ tích như Thạch Sanh, Tấm Cám, hay những nhân vật hoạt hình hiện đại được trẻ em yêu thích. Mỗi tác phẩm chỉ nhỏ bằng nắm tay, nhưng lại chứa đựng cả một tâm hồn nghệ thuật và câu chuyện văn hóa lâu đời.
Để làm ra một sản phẩm tò he, người nghệ nhân phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ: ngâm gạo, xay bột, đồ chín, nhuộm màu, rồi nặn hình. Tất cả đều đòi hỏi đôi tay khéo léo, óc quan sát tinh tế và sự kiên nhẫn. Có lẽ bởi vậy mà những con tò he Xuân La luôn mang vẻ mềm mại, sinh động, có “thần”, khiến người xem không chỉ thích thú mà còn cảm nhận được hơi thở của truyền thống.
Trong những năm gần đây, làng nghề tò he Xuân La đã có nhiều thay đổi để thích ứng với nhu cầu của thị trường. Các nghệ nhân không chỉ nặn con giống truyền thống mà còn sáng tạo thêm những mẫu hình mới phù hợp với thị hiếu giới trẻ; đồng thời đưa tò he vào các hoạt động giáo dục trải nghiệm, du lịch văn hóa, lễ hội và sự kiện. Tò he không còn chỉ gắn với chợ quê hay sân đình, mà đã xuất hiện trong các trung tâm thương mại, trường học, thậm chí ra nước ngoài trong những chương trình quảng bá văn hóa Việt Nam.
Nhờ sự linh hoạt và sáng tạo ấy, làng nghề Xuân La không chỉ giữ gìn được bản sắc mà còn mở rộng cơ hội phát triển kinh tế cho người dân. Nhiều hộ gia đình có thu nhập ổn định từ nghề nặn tò he, trẻ em trong làng cũng sớm được tiếp xúc và tự hào về di sản quê hương.
Ngày nay, mỗi khi ghé thăm Xuân La, du khách không chỉ được tận mắt nhìn thấy bàn tay nghệ nhân thoăn thoắt nặn từng bông hoa, con vật mà còn được hòa mình vào không gian làng quê thanh bình, nơi quá khứ và hiện tại hòa quyện. Tò he, dù đơn sơ, vẫn mang trong mình vẻ đẹp bền bỉ của văn hóa Việt, tượng trưng cho trí tuệ, sự khéo léo và tình yêu nghệ thuật của người dân lao động.
Trung tâm Thông tin du lịch
