(TITC) – Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, du lịch làng nghề nổi lên như một khoảng lặng quý giá, nơi con người tìm về cội nguồn văn hóa bản địa bằng những trải nghiệm chân thực và giàu cảm xúc. Không chỉ là hành trình tham quan, du lịch làng nghề còn là cuộc gặp gỡ giữa du khách và linh hồn của đất, của người, nơi mỗi sản phẩm thủ công đều mang theo câu chuyện quê hương, ký ức làng xóm và niềm tự hào truyền đời.
Du khách thăm quan, trải nghiệm làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp (TP.HCM). Ảnh: TITC
Làng nghề Việt Nam hình thành từ rất sớm, gắn liền với điều kiện tự nhiên và sinh hoạt của cư dân nông nghiệp. Từ tre, nứa, gỗ, đất, lụa, sơn… qua đôi tay khéo léo của người thợ, những vật liệu mộc mạc trở thành tác phẩm mang giá trị thẩm mỹ và tinh thần. Mỗi làng nghề là một “bảo tàng sống”, lưu giữ tri thức dân gian, kỹ thuật truyền thống và phong cách sống đặc trưng của từng vùng đất. Khi du khách đặt chân tới đây, họ không chỉ nhìn ngắm sản phẩm mà còn được chạm vào chiều sâu văn hóa được kết tinh qua thời gian.
Du khách thăm quan làng trống Bình An (Tây Ninh). Ảnh: TITC
Điểm hấp dẫn nhất của du lịch làng nghề chính là con người. Hình ảnh người nghệ nhân cặm cụi bên bàn làm việc, đôi tay chai sần nhưng ánh mắt đầy say mê, chính là linh hồn của trải nghiệm. Mỗi đường cọ, nhát đục, sợi đan hay lớp sơn đều chứa đựng tâm huyết, sự kiên nhẫn và lòng yêu nghề. Khi nghệ nhân trực tiếp chia sẻ về quá trình sáng tạo, về những thăng trầm của nghề truyền thống trước dòng chảy thị trường, du khách sẽ cảm nhận được giá trị thật sự phía sau mỗi sản phẩm, thứ giá trị không thể đo đếm bằng tiền.
Du lịch làng nghề còn mang đến trải nghiệm “chậm”, điều mà du khách hiện đại đang tìm kiếm. Ở đó, người ta được lắng nghe âm thanh quen thuộc của làng quê: tiếng đục gõ nhịp nhàng, tiếng tre nứa va nhau, mùi gỗ mới, mùi sơn, mùi đất nung… Những giác quan được đánh thức, cảm xúc được dẫn dắt một cách tự nhiên. Việc trực tiếp tham gia làm thử một sản phẩm, dù chỉ là công đoạn nhỏ, cũng đủ để du khách hiểu rằng: để tạo ra một món đồ thủ công, người thợ phải gửi gắm vào đó cả thời gian và tâm hồn.
Du khách tham quan trải nghiệm làm kẹo dừa ở lò dừa Thanh Long (Vĩnh Long). Ảnh: TITC
Không dừng lại ở giá trị văn hóa, du lịch làng nghề còn góp phần giữ nghề, giữ làng. Khi du khách tìm đến, mua sản phẩm, chia sẻ câu chuyện làng nghề, họ trở thành cầu nối giúp nghề truyền thống có thêm sức sống. Nguồn thu từ du lịch tạo động lực để thế hệ trẻ quay về với quê hương, tiếp nối nghề cha ông thay vì rời làng mưu sinh. Đây chính là hướng phát triển bền vững, nơi du lịch là phương thức cốt lõi để phát triển qua đó hỗ trợ bảo tồn văn hóa và tạo sinh kế cho cộng đồng.
Với du khách trong nước, du lịch làng nghề còn khơi gợi tình cảm quê hương sâu sắc. Giữa những không gian mộc mạc, hình ảnh làng xóm, bếp lửa, sân đình, người ta dễ dàng bắt gặp ký ức tuổi thơ, nhớ về ông bà, cha mẹ, về những giá trị giản dị nhưng bền lâu. Còn với du khách quốc tế, làng nghề là cánh cửa để họ hiểu Việt Nam không chỉ qua danh lam thắng cảnh, mà qua đời sống văn hóa chân thực, gần gũi và giàu bản sắc.
Để du lịch làng nghề thực sự “thổi hồn” văn hóa bản địa, cần sự đầu tư bài bản và tinh tế. Không gian trải nghiệm phải tôn trọng giá trị truyền thống, tránh thương mại hóa thô ráp. Câu chuyện làng nghề cần được kể bằng cảm xúc, bằng con người thật, việc thật. Khi đó, mỗi chuyến tham quan không chỉ là một điểm đến, mà là một hành trình cảm nhận.
Du lịch làng nghề không ồn ào, không phô trương, nhưng lại có sức chạm bền bỉ vào trái tim du khách. Đó là nơi văn hóa bản địa được thổi hồn qua từng sản phẩm, từng câu chuyện, từng con người. Và khi rời đi, thứ du khách mang theo không chỉ là món quà lưu niệm, mà còn là một phần ký ức đẹp về quê hương Việt Nam – mộc mạc, sâu lắng và đầy tự hào.
Trung tâm Thông tin du lịch
