(TITC) – Giữa mênh mông rừng tràm U Minh Hạ – lá phổi xanh của Cà Mau và là một trong hai vùng rừng tràm lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long – có một nghề độc đáo đã song hành cùng người dân qua bao thế hệ: nghề gác kèo ong. Đây không chỉ là sinh kế, mà còn là biểu tượng của sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, để rồi hôm nay trở thành một sản phẩm du lịch sinh thái đặc sắc của đất mũi.
Người thợ gác kèo ong thường vào sâu trong rừng, chọn những thân cây tràm thẳng, dựng kèo bằng tre hoặc gỗ để dẫn dụ đàn ong về làm tổ. Thời gian trôi qua, ong cần mẫn hút mật từ hoa tràm, hoa đước, rồi tích tụ thành từng tầng sáp vàng óng. Khoảng ba đến bốn tháng sau, khi tổ đã đầy mật, người thợ quay lại thu hoạch. Cái khéo của nghề là biết lấy mật mà không làm tổn hại đàn ong, để mùa sau ong lại tiếp tục quay về. Chính sự nhân văn ấy khiến nghề gác kèo ong được xem như một cách “chung sống với rừng” đầy bền vững.
Mật ong U Minh Hạ từ lâu đã nổi tiếng bởi hương vị ngọt thanh, thoảng mùi hoa rừng tự nhiên và giàu giá trị dược liệu. Du khách chỉ cần nếm thử một giọt mật mới thấy rõ sự khác biệt: cái vị ngọt mát lành, hậu thanh, chẳng lẫn vào đâu được. Đó là tinh túy của thiên nhiên đất mũi, là món quà mà rừng ngập mặn và rừng tràm ban tặng cho con người.
Không chỉ có giá trị kinh tế, nghề gác kèo ong còn chứa đựng những lớp văn hóa đặc trưng. Người dân truyền nhau bao kinh nghiệm: từ việc chọn kèo, dựng kèo, cho đến cách tránh bị ong đốt khi lấy mật. Những tri thức dân gian ấy không chỉ giúp duy trì nghề, mà còn làm nên bản sắc riêng của cư dân rừng tràm. Ngày 20/12/2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 4613/QĐ-BVHTTDL chính thức công nhận nghề gác kèo ong tỉnh Cà Mau là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là niềm tự hào của người dân U Minh Hạ, đồng thời là cơ hội lớn để bảo tồn và phát huy nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch.
Ngày nay, nhiều tour du lịch sinh thái đã đưa trải nghiệm “một ngày làm thợ gác kèo ong” vào hành trình khám phá U Minh Hạ. Du khách sẽ được theo chân người dân vào rừng, tận mắt nhìn những chiếc kèo ong treo lơ lửng, lắng nghe ong rì rào trên tán tràm, và hồi hộp chờ khoảnh khắc cắt từng tảng mật vàng tươi. Giữa không gian rừng xanh mát, ngồi nhâm nhi chén trà nóng pha mật ong rừng, nghe người thợ kể chuyện nghề, du khách sẽ thấy hương vị ngọt ngào ấy dường như lan tỏa không chỉ trên đầu lưỡi, mà còn thấm sâu vào ký ức.
Việc phát triển du lịch gắn với nghề gác kèo ong còn góp phần nâng cao ý thức bảo vệ rừng. Bởi muốn ong về làm tổ, rừng phải xanh, môi trường phải trong lành. Chính vì vậy, mỗi chuyến đi trải nghiệm cũng là một lời nhắc nhở về trách nhiệm giữ gìn thiên nhiên. Đó chính là sự cộng hưởng tuyệt vời giữa bảo tồn và phát triển, giữa truyền thống và hiện đại.
Nghề gác kèo ong ở U Minh Hạ vì thế không chỉ đơn thuần là một kế sinh nhai, mà còn là minh chứng cho tinh thần sống hòa hợp với rừng. Đến Cà Mau, nếu chưa một lần đặt chân vào rừng tràm U Minh Hạ, chưa được tận tay cắt tảng mật ong vàng óng, thì coi như hành trình vẫn còn dang dở. Bởi ngọt ngào nơi cuối trời Tổ quốc không chỉ đến từ vị mật, mà còn từ tình người chân chất và bản sắc văn hóa đậm đà của miền đất mũi.
Trung tâm Thông tin du lịch
