(TITC) – Thái Nguyên đang xây dựng tour ẩm thực để làm phong phú thêm cho các sản phẩm du lịch trải nghiệm của địa phương. Trong hành trình trải nghiệm, một số món ăn dân dã được đồng bào các địa phương chế biến, đưa vào khai thác, tạo nên nét ẩm thực riêng biệt của xứ trà.

Du khách check-in khi thưởng thức mâm cơm dân dã tại Ba Bể
Ốc núi
Thái Nguyên là một tỉnh thuộc miền núi phía Bắc, do vậy ẩm thực dân dã địa phương không thể không kể đến đặc sản ốc núi; món ốc núi tại Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải càng trở nên đặc biệt.
Theo đồng bào, ốc núi thường xuất hiện sau mưa, bám quanh bờ đá, hốc cây, miệng hang. Ốc núi sống trên cạn, ăn rêu, vỏ cây… nên thịt trắng sạch. Đặc biệt, quanh Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải được đồng bào trồng rất nhiều loại cây thuốc, nên ốc núi ở đây sinh trưởng trong môi trường đặc trưng, thịt dày và thơm hơn.
Cũng như nhiều loại ốc khác, ốc núi có thể chế biến thành nhiều món ngon như luộc sả, hấp gừng, nướng, xào me, xào tỏi, xào sa tế, xào dừa và trộn gỏi… Tuy nhiên, vị nguyên bản nhất vẫn là ốc núi luộc sả hoặc hấp gừng. Theo đồng bào, trước khi chế biến, ốc núi cần được làm sạch bằng cách rửa kỹ với nước mạnh, rồi ngâm với nước cùng ớt hoặc lá chanh để ốc nhả nhớt. Ốc núi mới luộc xong bốc hơi nghi ngút, thơm nức mùi lá chanh, sả; thịt ốc béo, giòn, chấm cùng nước mắm gừng, tỏi, ớt sẽ để lại dấu ấn khó quên cho du khách.
Có lẽ, chính hương vị đơn sơ, mộc mạc ấy trở thành ấn tượng cho du khách khi được trải nghiệm ẩm thực tại Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải. Nét ấn tượng ấy tiếp tục được khẳng định khi ngày 27/9 vừa qua, nhà hàng Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải đã vinh dự được nhận Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 cho hạng mục Nhà hàng ăn uống phục vụ khách du lịch tốt nhất.
Xôi trám
Cùng với ốc núi, xôi trám cũng là món ngon dân dã có trong thực đơn của Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải. Có thể nói, xôi trám là đặc trưng không chỉ của riêng Thái Nguyên mà là ở hầu hết các tỉnh Việt Bắc. Tuy nhiên, trong khuôn khổ chương trình khảo sát xây dựng tour ẩm thực của Thái Nguyên, xôi trám cũng là một trong những món ăn dân dã để lại ấn tượng sâu đậm.

Xôi trám
Trám đen, có nhiều ở các khu rừng Việt Bắc, cũng được người dân trồng rải rác. Mùa Thu, mùa thu hoạch trám, nếu có dịp đến Thái Nguyên, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món xôi trám. Những quả trám đen căng mọng được lựa chọn kỹ, đem đồ chín rồi tách lấy phần thịt dẻo, bùi, tán nhỏ, trộn cùng gạo nếp nương thơm dẻo và hấp tiếp. Khi chín, hạt nếp trong veo quyện với màu tím than của trám, tạo nên món xôi dân dã mà tinh tế, vừa đẹp mắt vừa hấp dẫn.
Để món xôi thêm phần béo, đồng bào trộn thêm mỡ gà lúc hấp, khiến vị ngọt bùi, béo ngậy của trám hòa cùng hương nếp thơm khiến ai đã thưởng thức một lần đều khó quên. Không chỉ là món ăn dân dã, xôi trám còn mang đậm hồn quê, trở thành thức quà đặc trưng trong văn hóa ẩm thực Thái Nguyên.
Ẩm thực từ trà
Thái Nguyên được biết đến là vùng sản xuất trà lớn của cả nước. Từ một thức uống truyền thống, trà Thái Nguyên được kết hợp với các nguyên liệu khác cho ra đời nhiều hương vị trà khác. Trà sen, trà nhài, trà gừng, trà hoa cúc, trà hoa mộc, trà matcha, hồng trà…; mỗi loại có hương thơm khác nhau, dịu nhẹ mà say đắm lòng người.

Đậu chiên matcha
Để khai thác đặc trưng về trà, Thái Nguyên từng tổ chức một cuộc thi về ẩm thực với nguyên liệu chế biến từ cây chè và các phẩm từ chè, góp phần khai thác, giới thiệu các món ăn truyền thống gắn với các sản phẩm chế biến từ cây chè Thái Nguyên. Các sản phẩm ẩm thực từ trà, ngoài màu sắc khác lạ còn tạo thêm hương vị độc đáo riêng có cho món ăn. Nhiều món ăn có nguyên liệu trà đã hấp dẫn thực khách mọi lứa tuổi như xôi cốt dừa trà xanh, gà hấp trà, chả cuốn lá trà, thịt – cá kho lá trà, tôm rang búp trà non, cá hấp – om lá trà, đậu chiên matcha, dưa trà, bánh trôi trà, bánh bao trà… Các món ăn gia vị chính là cốt trà, bột trà xanh hoặc búp và lá trà tươi nên màu sắc, hương vị rất hấp dẫn, bắt mắt.
Cá suối rán giòn
Không chỉ có trà, Thái Nguyên giờ đây còn nổi tiếng với món cá rán giòn ở khu vực Vườn Quốc gia Ba Bể. Cá rán giòn là một món ăn dân dã phải có trong mâm cơm đãi khách của người địa phương. Cá được sử dụng làm nguyên liệu cho món ăn là những con cá nhỏ được khai thác trực tiếp từ suối, thịt chắc, thơm ngọt tự nhiên. Ngoài rán giòn, cá còn có thể nướng than hồng, hay kho cùng măng chua.
Cá suối rán vàng ruộm, dậy mùi thơm lừng, ăn kèm lá lốt chấm mắm ớt hoặc thưởng thức cùng cơm lam sẽ mang lại trải nghiệm khó quên khi đến Ba Bể. Cùng với những món đặc trưng khác từ rau rừng, măng nứa, thịt lợn bản… du khách đến Thái Nguyên sẽ được trải nghiệm những hương vị riêng có của núi rừng Việt Bắc, để thêm hiểu, thêm yêu nét văn hóa ẩm thực mộc mạc, chân tình nơi đây.
Trung tâm Thông tin du lịch







