Hà Nội: Nghề làm xôi ở phường Phú Thượng, quận Tây Hồ trở thành Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Chiều 17/2, tại di tích lịch sử - văn hóa Quốc gia đình Phú Gia, UBND quận Tây Hồ (Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống xôi Phú Thượng lần thứ VII; Lễ công bố Quyết định ghi danh Nghề xôi Phú Thượng vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.


Lãnh đạo quận Tây Hồ đón nhận Quyết định ghi danh

Làng nghề Xôi Phú Thượng nằm ở phía Tây của Hà Nội. Từ lâu đời, nơi đây đã nổi tiếng với nghề làm xôi truyền thống với rất nhiều loại xôi mang thương hiệu Xôi Phú Thượng như xôi chè, xôi xéo, xôi gấc, xôi ngũ sắc… trở thành đặc sản ẩm thực thu hút nhiều thực khách trong nước và quốc tế. Hiện tại Phú Thượng có khoảng 600 hộ nấu xôi, người dân trong làng tạo dựng thương hiệu và đưa xôi đến bán tại nhiều chợ truyền thống, các cửa hàng ở Hà Nội cũng như phục vụ cho các lễ, tiệc trên khắp các tỉnh thành.


Xôi Phú Thượng trở thành đặc sản ẩm thực thu hút nhiều thực khách trong nước và quốc tế

Nói tới xôi Phú Thượng như một nét văn hoá, không thể không nhắc tới Lễ hội truyền thống của làng Phú Gia, Phú Thượng. Lễ hội làng Phú Gia diễn ra vào 3 ngày 8, 9, 10 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Nhân dân địa phương làm lễ cơm mới, dâng cúng lên Thành hoàng làng những sản phẩm xôi do mình làm ra bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong Ngài phù hộ cho dân làng một mùa màng bội thu. Đồng thời, các gia đình nấu chè bà cốt để dâng cúng lên bàn thờ tổ tiên tại gia đình để bày lòng biết ơn tổ tiên đã khuất và mong muốn phù hộ cho con cháu làm ăn suôn sẻ.

Người dân Phú Thượng trình diễn nhiều món xôi ngon tại lễ hội

Đặc biệt, từ năm 2017, cộng đồng nhân dân và chính quyền địa phương đã đồng thuận tổ chức Lễ hội xôi tại Đình Phú Gia trong dịp Lễ hội làng vào ngày mùng 8 tháng Giêng âm lịch để tưởng nhớ công ơn của thần Khai Nguyên đồng thời là dịp để những người dân Phú Thượng lập nghiệp nơi xa trở về, cùng tôn vinh nghề truyền thống, dâng những mâm xôi dẻo thơm kết tinh từ tinh hoa trời đất cùng với tài hoa sáng tạo của con người lên Thành hoàng làng với mong ước một mùa xuân mới ấm no, hạnh phúc. Trong Lễ hội, người dân Phú Thượng mở Hội thi nấu xôi và chia sẻ, trình diễn nhiều món xôi ngon của Phú Thượng để du khách mọi miền Tổ quốc ghé thăm đều có thể thưởng thức và trải nghiệm.


Các chi hội trong làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng trang trí các tác phẩm kì công từ món xôi truyền thống

Với mong muốn gìn giữ nghề truyền thống địa phương và nâng cao đời sống người dân, trong những năm qua, quận Tây Hồ đã luôn quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ làng nghề phát triển. Ngày 30/12/2016, Phú Thượng được UBND thành phố Hà Nội công nhận danh hiệu Làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng. Năm 2018, xôi Phú Thượng là 1 trong 12 món ẩm thực truyền thống của Hà Nội phục vụ Trung tâm Báo chí tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Triều đã thu hút sự chú ý của nhiều phóng viên báo chí nước ngoài. Năm 2019, Làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng đã được Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu xôi Phú Thượng. Xôi Phú Thượng đã có những sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) của thành phố Hà Nội. Quận cũng đã tập trung đầu tư nâng cấp hạ tầng, chỉnh trang đường, ngõ, chiếu sáng trên địa bàn phường; đặc biệt đã và đang chỉ đạo triển khai xây dựng Đề án “Điểm giới thiệu, quảng bá sản phẩm làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng” nhằm tạo điều kiện, hỗ trợ tốt nhất cho làng nghề phát triển, khẳng định thương hiệu và nâng cao đời sống của người dân.


Người dân và du khách xếp hàng chờ mua xôi lấy may đầu năm

Để định vị giá trị, bảo vệ và phát huy giá trị làng nghề truyền thống với tư cách là một di sản văn hoá, trong thời gian qua, với sự đồng hành, hỗ trợ của Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội, sự hướng dẫn, giúp đỡ của Cục di sản văn hoá phi vật thể, Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch, các nhà khoa học đầu ngành văn hoá, quận Tây Hồ đã hoàn thành việc lập hồ sơ khoa học đề nghị ghi danh “Nghề xôi Phú Thượng” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.


Người dân và du khách thích thú chụp ảnh cùng các tác phẩm từ món xôi truyền thống

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND quận Bùi Thị Lan Phương khẳng định, Lễ hội truyền thống xôi Phú Thượng lần thứ VII; Lễ công bố Quyết định ghi danh Nghề xôi Phú Thượng vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia là dịp để tôn vinh Di sản; ghi nhận và biểu dương những nỗ lực của cấp ủy, chính quyền phường Phú Thượng, các phòng, ngành liên quan của quận và cộng đồng nhân dân trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị Nghề truyền thống xôi Phú Thượng; đồng thời thúc đẩy trách nhiệm bảo tồn, phát huy di sản phục vụ phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao đời sống người dân. 

Trân trọng cảm ơn cộng đồng nhân dân phường Phú Thượng, những người đang nắm giữ nghề truyền thống, đã luôn tâm huyết, trách nhiệm trong việc duy trì, phát triển làng nghề và đưa sản phẩm làng nghề xôi Phú Thượng tới với mọi miền Tổ Quốc, được đông đảo người dân trong và ngoài nước biết tới, đồng chí Bùi Thị Lan Phương tin tưởng rằng, trong thời gian tới, xôi Phú Thượng sẽ không chỉ là món ẩm thực nổi tiếng cung cấp tới mọi miền đất nước mà Làng nghề xôi Phú Thượng sẽ là điểm du lịch với các tour du lịch hấp dẫn thu hút khách trong và ngoài nước thăm quan, trải nghiệm; góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Đồng thời, đóng góp tích cực vào việc đẩy mạnh quảng bá hình ảnh vùng đất và con người Tây Hồ với các điểm đến hấp dẫn, lễ hội truyền thống, các di sản văn hóa phi vật thể, sản phẩm văn hóa ẩm thực, góp phần phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn, hiện thực hoá khát vọng xây dựng quận Tây Hồ trở thành Trung tâm du lịch văn hoá của Thủ đô.

Lê Hải
Cổng giao tiếp điện tử Hà Nội – hanoi.gov.vn