Nhắc đến du lịch Nậm Pồ, không thể không nhắc đến sự độc đáo, hoang sơ và giàu bản sắc văn hóa dân tộc từ bản văn hóa du lịch cộng đồng Nà Sự (xã Chà Nưa, huyện Mường Chà, Điện Biên). Từ tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; du lịch Nà Sự đã thật sự “cất cánh”, trở thành điểm đến hấp dẫn, nơi dừng chân lý tưởng, nghỉ dưỡng của du khách trong hành trình du lịch dọc quốc lộ 4H với điểm cuối là cột mốc số 0 A Pa Chải (xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé).
Bản du lịch cộng đồng Nà Sự
Từ TP. Ðiện Biên Phủ, ngược gần 130km theo quốc lộ 4H, qua chiếc cầu treo rợp bóng cờ bắc trên dòng Nậm Bai, chúng tôi đến bản Nà Sự. Ấn tượng đầu tiên chính là con đường nhỏ xinh xắn được người dân trang trí để tiếp đón khách du lịch lưu trú tại bản. Trước mỗi ngôi nhà thường treo tấm biển gỗ và cả mã QR để “check” các thông tin hướng dẫn cần thiết cho khách du lịch.
Dẫn chúng tôi dạo bước trên con đường quanh bản, ngắm nhìn những ngôi nhà sàn truyền thống khang trang, sạch sẽ, Bí thư Chi bộ bản Nà Sự Lò Văn Mai vui mừng nói: “Ðể có được nét văn hóa độc đáo, thơ mộng của Nà Sự hôm nay, tất cả là nhờ sự đóng góp của nhân dân trong bản. Người dân đã tích cực chỉnh trang nhà cửa, sân ngõ, ao vườn xanh, sạch, đẹp. Ðể tạo điểm nhấn hấp dẫn du khách, chính quyền bản và nhân dân đã đồng lòng, quyết tâm xây dựng được 9 cọn nước cỡ lớn, 8 cọn nước cỡ nhỏ dọc bờ mương tưới tiêu cánh đồng; làm lan can đường dạo bộ theo dọc bờ ao… Bản xây dựng được 11 lán chòi làm bằng tre; vách nứa, lợp lá cọ để làm chỗ nghỉ ngơi, ngắm cảnh khu vòng cung kè cánh đồng.
Ðêm Nà Sự càng thơ mộng, lung linh giữa núi rừng, tạo cho du khách cảm giác bình yên, mộc mạc, tận hưởng, hít hà bầu không khí trong lành. Toàn bản đã lắp 1.500 bóng điện thắp sáng đường đi nội bản và dọc bờ kè, hệ thống đèn dài khoảng 800 mét được đục từ gỗ, cao khoảng 60cm đủ để ánh điện hắt sáng lên con đường đá. Ðồng thời, bản cũng tiến hành san, gạt đường dọc theo bờ kè, nắn dòng chảy suối; làm bồn hoa, cây cảnh, vận động các hộ đăng ký dịch vụ câu cá và thành lập tổ quản trị khu du lịch, tổ ẩm thực, đội văn nghệ…
Bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, đến với Nà Sự du khách còn được khám phá, trải nghiệm thực tế sinh hoạt, lao động sản xuất của bà con dân tộc Thái (ngành Thái trắng) một cách chân thực nhất; được tham gia chế biến món ăn, giao lưu văn hóa, văn nghệ, nghỉ ngơi tại các gia đình trong bản.
“Khi bắt tay vào làm du lịch cộng đồng, người dân trong bản còn nhiều bỡ ngỡ, nhưng qua thời gian vừa làm, vừa học, vừa rút kinh nghiệm, đến nay các hoạt động đã đi vào ổn định, du khách đến tham quan, trải nghiệm tại Nà Sự hài lòng khi được trải nghiệm dịch vụ” – Anh Poòng Văn Vấn, người dân bản Nà Sự cho hay.
Ông Thùng Văn Ánh, Chủ tịch UBND xã Chà Nưa chia sẻ: Yếu tố tiên quyết góp phần làm nên thành công của mô hình du lịch cộng đồng Nà Sự chính là đã huy động được sức mạnh và sự đoàn kết, đồng thuận của nhân dân. Người dân đã tích cực góp sức, hiện vật đầu tư xây dựng cải tạo cảnh quan, đường điện, nơi ăn, nghỉ, các dịch vụ trải nghiệm. Vận động nhân dân thực hiện tốt phong trào xây dựng môi trường nông thôn sáng – xanh – sạch – đẹp. Hiện nay, du lịch đang là một hướng đi mới và hiệu quả trong phát triển kinh tế – xã hội. Bởi vậy, để vận động bà con trong bản làm du lịch, xã xác định trước nhất cần phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu đi đầu của đội ngũ đảng viên… Từ đó nhiều gia đình đã làm theo và đang dần tạo ra phong trào phục vụ khách du lịch tại bản.
Người dân bản Nà Sự, xã Chà Nưa chuẩn bị phòng nghỉ, sẵn sàng đón khách
Gắn phát triển du lịch với xây dựng nông thôn mới
Với tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng, Nà Sự đã và đang trở thành bản du lịch cộng đồng thu hút du khách trong và ngoài tỉnh. Ðáng nói là dù mới bắt tay vào làm du lịch nhưng nơi đây đã trở thành “điểm sáng” về du lịch cộng đồng của huyện biên giới Nậm Pồ bởi cách làm bài bản, ý thức và tác phong chuyên nghiệp của người dân.
Ông Khoàng Văn Van, Bí thư Ðảng ủy xã Chà Nưa cho rằng: “Với chủ trương xây dựng bản du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới đã tạo bước đột phá làm chuyển biến nhận thức của người dân, huy động được nhiều nguồn lực để phát triển kinh tế – xã hội, đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM trên địa bàn xã”. Hiện bản Nà Sự có 139 hộ, hơn 600 nhân khẩu, để du lịch Nà Sự cất cánh, cấp ủy, chính quyền xã đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn huyện, tỉnh xây dựng và hướng dẫn áp dụng bộ tiêu chí về môi trường văn hóa tại điểm du lịch cộng đồng. Tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo, nâng cao nhận thức về môi trường văn hóa, xây dựng những chuẩn mực về lối sống, hành vi trong giao tiếp, trong ứng xử cũng như các hoạt động kinh doanh du lịch khác. Phối hợp với tổ dân vận cơ sở, các hội đoàn thể của bản vận động các hộ tháo dỡ chuồng trại chưa hợp vệ sinh ra khỏi bản; xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh… Các hạng mục cảnh quan tại Nà Sự đường nội bản, trồng hoa được làm hoàn toàn bằng vật liệu có tại địa phương, được chính dân bản tạo thành. Những món ăn cũng được làm từ cây nhà lá vườn, cá trong ao, thức ăn sạch được bà con tự nuôi trồng. Có thể khẳng định, du lịch cộng đồng Nà Sự hướng đến sự thân thiện môi trường.
Lựa chọn Nà Sự là điểm đến cho chuyến hành trình của gia đình mình, anh Trần Thanh Phương, sinh sống tại Sơn La cho hay: Ở Nà Sự không chỉ có thiên nhiên kỳ vĩ, khí hậu mát mẻ, không khí trong lành và cảnh sắc hữu tình mà thái độ phục vụ của những người làm du lịch, người dân sinh sống ở đây đối với du khách cũng rất thân thiện, cởi mở…”.
Bên cạnh đó, xã đã xây dựng kế hoạch, tổ chức tuyên truyền, họp bản, thống nhất lựa chọn 5 gia đình có nhà cửa sạch đẹp làm điểm lưu trú mẫu, với phương thức homestay để khách du lịch trải nghiệm không gian sống của đồng bào dân tộc Thái; thành lập đội văn nghệ, thường xuyên tổ chức tập luyện và biểu diễn các chương trình dân ca, dân vũ, dân nhạc để phục vụ khách du lịch. Chị Thùng Thị Lâm, Ban điều hành du lịch cộng đồng bản Nà Sự chia sẻ: “Du khách đến với Nà Sự chủ yếu thích thú trải nghiệm các nét văn hóa đặc sắc như ẩm thực, văn nghệ, phong tục, tập quán… vì vậy, là người làm du lịch, chúng tôi luôn giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mình, đặc biệt là kiến trúc nhà ở, trang phục dân tộc, quảng bá về nét đẹp văn hóa dân tộc sẽ là điểm nhấn thu hút du khách đến tham quan”.
Với những cách làm hiệu quả, sáng tạo, đặc biệt là thu hút người dân cùng làm, sau một năm đi vào hoạt động, du lịch Nà Sự đã trở thành điểm đến hấp dẫn, lý tưởng của du khách thập phương. Trong năm, Nà Sự đã đón trên 5.200 lượt khách (1.822 khách nghỉ ăn cơm tại điểm du lịch, 380 khách ngủ tại homestay…); đã tạo trang fanpage, số hóa du lịch cộng đồng bản Nà Sự thu hút khoảng 72.000 lượt người truy cập. “Từ thành công của mô hình du lịch cộng đồng bản Nà Sự, sẽ là cơ hội, tiền đề vững chắc để Chà Nưa tiếp tục khảo sát, nhân rộng ra các bản khác trong vùng” – Bí thư Khoàng Văn Van khẳng định.
