Cao Bồ là xã vùng cao của huyện Vị Xuyên, toàn xã có 11 thôn, bản, với 790 hộ, 4.098 nhân khẩu. Xã có 2 dân tộc Dao, Tày sinh sống, trong đó dân tộc Dao chiếm đa số với 95% dân số. Toàn xã có tổng diện tích là 11.118,47 ha, trong hành trình khám phá, du lịch Cao Bồ, một trong những điểm đến không thể bỏ lỡ của du khách là chiêm ngưỡng và check – in, tận hưởng không khí trong lành từ đồi chè Shan tuyết cổ thụ xanh mát. Đồi chè Shan tuyết cổ thụ xã Cao Bồ có quy mô rộng hơn 1.000 ha, có tuổi đời từ vài chục đến vài trăm năm, chè Shan tuyết càng già, thân càng mốc, tạo hình uốn lượn xù xì, lá càng xanh ngắt một vẻ đẹp tự nhiên. Những đồi chè xanh mướt quanh năm bốn mùa bồng bềnh trong mây và tập trung nhiều tại các thôn Lùng Tao, Tham Vè, Tát Khao, Thác Hùng, Thác Tăng, Khuổi Luông.
Người dân xã Cao Bồ thu hái chè Shan tuyết cổ thụ
Gặp gỡ anh Đặng Văn Điềm, Trưởng thôn Lùng Tao, được anh dẫn tham quan và khám phá đồi chè Shan tuyết cổ thụ chúng tôi thật sự ấn tượng. Từ cổng Làng Văn hóa du lịch cộng đồng thôn Lùng Tao vượt qua quãng đường dốc dài khoảng chừng 2 km, chúng tôi lên đến đồi chè cổ thụ của thôn, tận mắt chứng kiến những cây chè Shan tuyết có tuổi thọ lên đến hàng trăm năm phát triển đan xen cùng các hệ thực vật phong phú của rừng núi cao.
Trao đổi với phóng viên, anh Đặng Văn Điềm chia sẻ: “Cây chè mọc tự nhiên không ai biết rõ có từ bao giờ. Từ khi còn nhỏ, tôi đã thấy cây chè gắn bó với bà con trong bản, hái về làm trà, nhưng chưa thành hàng hóa. Trước đây, bà con thường hái búp chè tươi về sao lên uống hàng ngày và tặng khách quý. Trà là thức uống gắn với đời sống sinh hoạt, là linh hồn, văn hóa của đồng bào Dao hàng trăm năm nay và nghề sao chè cũng ra đời từ đó. Chè cổ thụ ở xã Cao Bồ là giống chè Shan tuyết tôm có phấn trắng, sau khi sao lên có màu phấn trắng tự nhiên như tuyết phủ bên ngoài. Nước chè màu vàng trong, nhấp một ngụm cảm nhận vị đắng nhẹ, thơm; khi uống vị ngọt đượm lại lâu”.
Những cây chè Shan tuyết cổ thụ có thân cao to, vỏ cây rêu mốc, nhiều địa y bám vào, cành vươn xa người dân phải lấy cây tre, cây vầu bắc ngang làm đường qua các cành của cây mới hái được những búp non mang về. Công việc thu hái những cây chè cổ thụ tốn rất nhiều công sức. Mỗi năm người nông dân ở xã Cao Bồ thu hoạch được 3 vụ chè, năm nào thời tiết thuận lợi thì thu hoạch được 4 vụ.
Du khách yêu thích sản phẩm chè Shan tuyết Cao Bồ
Hiện nay trên địa bàn xã có 3 HTX sản xuất, chế biến chè; trong đó có 1 sản phẩm chè Vàng đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Năm 2023, tổng sản lượng chè đạt 495 tấn, giá bán chè tươi trung bình từ 25 – 40 nghìn đồng/1 kg, thu nhập sản phẩm từ chè toàn xã đạt 12,3 tỷ/năm. Thu nhập kinh tế từ cây chè cho hiệu quả cao, điều này giúp bà con tích cực chăm sóc, bảo vệ và phát triển vùng chè di sản.
Từ nhiều năm qua, xã Cao Bồ đã bộc lộ rõ tiềm năng phát triển du lịch, bởi xã vùng cao này mang trong mình vẻ đẹp kỳ vĩ của miền sơn cước, các bản làng, các dân tộc giàu bản sắc văn hóa, khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm. Khi đến với Cao Bồ, du khách sẽ được trải nghiệm trekking đồi chè cổ thụ, tự tay hái những búp trà non và về sao chè, pha chè. Để địa phương phát triển thành điểm du lịch thu hút nhiều nhà đầu tư và du khách, phát huy được thế mạnh, xã xác định xây dựng phát triển lĩnh vực du lịch thành mũi nhọn, đưa vào nghị quyết, triển khai tới các thôn và nhân dân cùng chung tay thực hiện, hỗ trợ kinh phí các hộ làm homestay, tận dụng mọi nguồn vốn đầu tư để làm đường bê tông liên thôn đảm bảo đường đi lại thuận lợi, xây dựng câu lạc bộ hát dân gian, vận động nhân dân tự chỉnh trang cảnh quan gia đình. Quảng bá du lịch xã qua các lễ hội, các phương tiện truyền thông. Nhờ đó hệ thống cơ sở hạ tầng của xã đã được cải thiện rất nhiều.
Đồng chí Lê Hà Thái, Bí thư Đảng ủy xã Cao Bồ cho biết: “Chè Shan tuyết là một trong những cây trồng chủ lực của xã. Năm 2011, chè Cao Bồ chính thức được Liên đoàn quốc tế về phong trào sản xuất nông nghiệp hữu cơ (IFOAM) cấp chứng chỉ chè hữu cơ – Organic Cao Bồ và đến năm 2015, hơn 220 cây chè Shan tuyết cổ thụ ở xã Cao Bồ đã được Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là cây Di sản. Qua đó, chúng tôi luôn quan tâm triển khai các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị gắn với phát triển kinh tế từ cây Chè Shan tuyết, giúp nâng cao đời sống cho nhân dân. Năm 2024, chúng tôi đã có thêm sản phẩm du lịch mang tên “Về miền trà di sản”. Đây là tour du lịch trải nghiệm, khám phá bản sắc văn hóa của người Dao áo dài và thưởng thức trà ở độ cao trên 1.000 m. Qua một thời gian, sản phẩm du lịch này đã rất thu hút du khách đến với Cao Bồ trong hành trình du lịch của mình”.
Cây chè cổ thụ ở xã Cao Bồ được bà con chung tay giữ gìn, chăm sóc, khai thác như món quà quý thiên nhiên ban tặng. Với định hướng xây dựng sản phẩm đặc trưng của địa phương, chè cổ thụ Cao Bồ sẽ ngày càng nâng cao giá trị, mang thêm nguồn thu nhập cho bà con.
Bài, ảnh: Nguyễn Diệu
Báo Hà Giang – baohagiang.vn
