(TITC) – Tỉnh Quảng Trị được hình thành từ sự sáp nhập giữa Quảng Trị và Quảng Bình từ ngày 1/7/2025 – đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển du lịch theo hướng bền vững, bản sắc và lan tỏa. Trong đó, du lịch nông thôn nổi lên như một hướng đi nhiều triển vọng, bởi vừa gắn với sinh kế nông nghiệp, vừa bảo tồn được văn hóa bản địa và tăng cường nội lực cộng đồng.
Du lịch nông thôn – hướng đi nhiều tiềm năng của Quảng Trị mới
Trên địa bàn tỉnh Quảng Trị mới, mỗi vùng quê đều sở hữu những lợi thế riêng. Vùng ven biển như Hải Ninh, Nhật Lệ, Cửa Việt là nơi phát triển du lịch làng chài, ngư nghiệp kết hợp trải nghiệm chế biến sản phẩm OCOP như nước mắm, hải sản khô. Vùng đồng bằng – ven sông như Triệu Phong, Lệ Thủy, Bố Trạch có hệ sinh thái nông nghiệp xanh, lễ hội dân gian, làng nghề truyền thống giàu bản sắc. Vùng miền núi phía Tây như Hướng Hóa, Đakrông là không gian lý tưởng cho du lịch cộng đồng gắn với bản làng dân tộc thiểu số (Vân Kiều, Pa Kô), kết hợp nghỉ dưỡng sinh thái và trải nghiệm văn hóa bản địa.
Đặc biệt, hơn 120 sản phẩm OCOP đã được công nhận trên địa bàn (gồm cả Quảng Bình và Quảng Trị trước đây), trong đó nhiều sản phẩm có tiềm năng cao để trở thành điểm nhấn trong các tour du lịch làng quê như: rượu nho Phong Nha, bánh gai Lệ Thủy, thổ cẩm Pa Kô, gốm Cam Lộ, mật ong rừng Đakrông…
Chính sách thúc đẩy từ Trung ương đến địa phương
Theo Quyết định 922/QĐ-TTg năm 2022, Chính phủ đã phê duyệt Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 với các mục tiêu rõ ràng: 50% điểm du lịch nông thôn có dịch vụ đạt chuẩn phục vụ du khách; 70% chủ hộ làm du lịch được đào tạo bài bản; 100% điểm đến được số hóa cơ bản (bản đồ số, mã QR…). Mỗi địa phương có ít nhất 1 mô hình du lịch nông thôn điển hình. Chính sách này trở thành nền tảng để Quảng Trị và Quảng Bình trước đây – nay là Quảng Trị mới – định hướng phát triển mạnh mẽ du lịch tại các làng quê.
Quảng Bình: Mạnh dạn hình thành các mô hình mẫu
Ngay từ năm 2023, tỉnh Quảng Bình đã ban hành Kế hoạch 667/KH-UBND để triển khai Chương trình phát triển du lịch nông thôn. Ba mô hình điểm được chọn làm hạt nhân: Làng Văn hóa du lịch Cảnh Dương (huyện Quảng Trạch); Làng du lịch Cự Nẫm (huyện Bố Trạch); Làng Tân Hóa – nổi bật với mô hình du lịch thích ứng thời tiết, được Tổ chức Du lịch Thế giới (nay là Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc) công nhận là “Làng du lịch tốt nhất thế giới” năm 2023.
Ngoài ra, tỉnh còn đầu tư để phát triển hạ tầng du lịch cộng đồng ở các xã Mai Thủy, Bảo Ninh, Quảng Phú… Hệ sinh thái OCOP – du lịch cộng đồng – nông nghiệp sạch đang dần hình thành.
Quảng Trị: Kết hợp nông thôn mới và phát triển sản phẩm đặc trưng
Tại Quảng Trị, các chính sách phát triển du lịch nông thôn được tích hợp trong chiến lược tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới như: Nghị quyết 168-NQ/TU (2021) xác định phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch cộng đồng là một trong ba trụ cột kinh tế nông thôn. Kế hoạch 2510/KH-UBND (2022) triển khai đồng bộ các giải pháp: hỗ trợ phát triển làng nghề, du lịch văn hóa – sinh thái – trải nghiệm, thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cấp kỹ năng cho người dân.
Đồng thời còn có chính sách ưu tiên cho các vùng dân tộc thiểu số, miền núi khó khăn, các xã biên giới – biến thách thức thành lợi thế trong phát triển du lịch bền vững. Tỉnh Quảng Trị cũng đang từng bước hình thành chuỗi du lịch trải nghiệm gắn với OCOP như: “Một ngày làm nông dân ở Triệu Long”, “Trải nghiệm làm thổ cẩm ở A Dơi”, “Câu cá – đan lưới – nấu canh chua ở Cảnh Dương”…
Định hướng phát triển đến năm 2030
Tỉnh Quảng Trị mới xác định các trụ cột phát triển du lịch nông thôn thời gian tới như sau: (1) Tập trung phát triển cụm du lịch đặc trưng theo không gian: ven biển – miền núi – đồng bằng – di sản. (2) Phát triển sản phẩm du lịch có chiều sâu: không chỉ “xem – ăn – mua”, mà còn “sống – làm – gìn giữ”. (3) Đẩy mạnh chuyển đổi số và truyền thông sáng tạo: tạo bản đồ số, cẩm nang số, video trải nghiệm, xây dựng thương hiệu làng quê. (4) Liên kết vùng – liên kết ngành: giữa nông nghiệp – du lịch – truyền thông – giáo dục – doanh nghiệp.
Với nền tảng tài nguyên làng quê phong phú, bản sắc văn hóa độc đáo và sự quan tâm mạnh mẽ từ trung ương đến địa phương, du lịch nông thôn đang trở thành đòn bẩy mới cho phát triển kinh tế vùng nông thôn tỉnh Quảng Trị (mới). Không chỉ là câu chuyện của hạ tầng hay sản phẩm, đó còn là hành trình thay đổi tư duy: từ làm nông sang làm du lịch; từ nông sản sang trải nghiệm; từ làng nghề sang làng du lịch. Và nếu mỗi làng quê là một điểm đến – thì cả tỉnh Quảng Trị chính là một hành trình xanh – sạch – bản sắc đang chờ được kể lại, theo cách riêng của từng cộng đồng.
Trung tâm Thông tin du lịch
