(TITC) – Nổi tiếng với vẻ đẹp hùng vĩ của đỉnh Fansipan, những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ và bản sắc văn hóa đa dạng của các dân tộc thiểu số, Lào Cai từ lâu đã trở thành một điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam. Tiên phong ứng dụng công nghệ số, đẩy mạnh chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả quản lý, quảng bá và mang lại trải nghiệm độc đáo hơn cho du khách trên miền đất Tây Bắc. hành trình chuyển đổi số trong du lịch nông thôn ở Lào Cai đang dần định hình một diện mạo mới cho ngành du lịch địa phương.
Tầm nhìn chiến lược
Nhận thức rõ vai trò then chốt của chuyển đổi số trong phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là du lịch, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch mang tính định hướng cao. Trong Chương trình hành động về Chuyển đổi số tỉnh Lào Cai, du lịch được xác định là một trong những ngành mũi nhọn cần ưu tiên chuyển đổi toàn diện. Mục tiêu là xây dựng Lào Cai trở thành tỉnh tiên phong trong phát triển kinh tế số, xã hội số, trong đó du lịch thông minh là một hợp phần quan trọng.
Ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, đã nhiều lần khẳng định: “Chuyển đổi số là con đường tất yếu để du lịch Lào Cai bứt phá. Chúng ta phải ứng dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh, quản lý hiệu quả và mang đến những trải nghiệm mới mẻ, tiện lợi cho du khách, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển du lịch bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.”
Trong quy hoạch tổng thể và các đề án phát triển du lịch, Lào Cai đặc biệt chú trọng việc lồng ghép yếu tố chuyển đổi số vào các sản phẩm du lịch nông thôn. Tỉnh khuyến khích các làng nghề truyền thống, các bản du lịch cộng đồng, các mô hình homestay/farmstay ứng dụng công nghệ để quảng bá, quản lý và kết nối du khách. Chính sách hỗ trợ bao gồm việc triển khai các khóa tập huấn về kỹ năng số cho người dân, hướng dẫn xây dựng nội dung số, sử dụng các nền tảng bán hàng trực tuyến. Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lào Cai năm 2023, hơn 65% các điểm DLNT trọng điểm của tỉnh đã có sự hiện diện trên môi trường số, tăng đáng kể so với những năm trước.
Công nghệ lan tỏa đến từng bản làng
Từ những chính sách cấp tỉnh, chuyển đổi số đang được cụ thể hóa bằng nhiều ứng dụng và nền tảng thực tiễn, mang lại những thay đổi tích cực cho du lịch nông thôn ở Lào Cai. Lào Cai đã phát triển Cổng thông tin du lịch thông minh (dulichlaocai.vn) và ứng dụng di động “Du lịch Lào Cai”. Đây là những kênh chính thức để du khách tra cứu thông tin về các điểm đến (Sa Pa, Bắc Hà, Y Tý, Bát Xát…), các tuyến du lịch, sự kiện, ẩm thực và các cơ sở lưu trú. Đặc biệt, thông tin về các bản làng du lịch nông thôn, các mô hình homestay cộng đồng được cập nhật chi tiết với hình ảnh, mô tả đa ngôn ngữ. Bà Nguyễn Thị Mai, một du khách từ Hà Nội chia sẻ: “Trước khi lên Sa Pa, tôi thường xem trên ứng dụng ‘Du lịch Lào Cai’. Nó giúp tôi tìm được một homestay rất đẹp ở bản Tả Van và biết thêm về các tour trekking trải nghiệm ruộng bậc thang do người dân địa phương tổ chức.”
Tại các điểm đến du lịch nông thôn trọng điểm, Sa Pa là địa phương tiên phong trong chuyển đổi số về du lịch. Nhiều khách sạn, homestay đã ứng dụng phần mềm quản lý đặt phòng, hệ thống khóa cửa thông minh. Các điểm tham quan lớn như Cáp treo Fansipan cũng đã số hóa quy trình mua vé, sử dụng mã QR code. Các bản làng như Tả Van, Lao Chải cũng khuyến khích các hộ gia đình có homestay tạo fanpage, sử dụng Zalo OA để quảng bá và tương tác với khách.
Hay tại Y Tý (Bát Xát), dù còn nhiều khó khăn về hạ tầng, nhưng các homestay tại Y Tý đã tích cực đưa hình ảnh lên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok. Nhiều bạn trẻ địa phương đã trở thành “content creator”, chia sẻ những thước phim tuyệt đẹp về ruộng bậc thang mùa vàng, mùa nước đổ, hay những nét văn hóa của người Hà Nhì, Mông, Giáy. Điều này đã giúp Y Tý thu hút lượng lớn du khách, đặc biệt là giới trẻ và nhiếp ảnh gia.
Các chủ homestay và người kinh doanh đặc sản tại Bắc Hà cũng đang dần làm quen với việc quảng bá trực tuyến. Một số hợp tác xã du lịch cộng đồng đã xây dựng website riêng để giới thiệu các tour trải nghiệm văn hóa bản địa, như tham gia chợ phiên, học nấu thắng cố, hoặc dệt thổ cẩm.
Mặc dù còn ở giai đoạn đầu ở một số bản làng hẻo lánh, nhưng tại các trung tâm du lịch nông thôn như Sa Pa, Bắc Hà, việc thanh toán bằng mã QR code, ví điện tử (như MoMo, ZaloPay, VNPay) đã trở nên rất phổ biến. Điều này mang lại sự tiện lợi vượt trội cho du khách, đặc biệt là khách quốc tế, và giúp các giao dịch trở nên minh bạch hơn.
Thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến
Sở VHTTDL Lào Cai phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, các trung tâm khuyến nông du lịch tổ chức định kỳ các lớp tập huấn miễn phí về kỹ năng số cho người dân. Nội dung tập huấn bao gồm cách chụp ảnh/quay video đẹp bằng điện thoại, tạo và quản lý fanpage/trang cá nhân, kỹ năng livestream bán hàng, sử dụng các ứng dụng quản lý homestay đơn giản. Chị Giàng Thị Mẩy, chủ homestay tại Tả Van, vui vẻ kể: “Nhờ được hướng dẫn, tôi biết cách đưa ảnh nhà mình lên mạng, khách Tây cũng tìm đến nhiều hơn. Công nghệ hay thật đó!”
Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, quá trình chuyển đổi số trong du lịch nông thôn tại Lào Cai vẫn đối mặt với không ít thách thức đặc thù của vùng núi. Hạ tầng viễn thông mặc dù đã cải thiện, nhưng ở một số vùng núi cao, vùng sâu, vùng xa, sóng điện thoại và Internet vẫn còn yếu hoặc chưa phủ sóng, gây khó khăn cho việc triển khai các ứng dụng số.
Về trình độ tiếp cận công nghệ, mặc dù đã có các lớp tập huấn, nhưng không phải 100% người dân, đặc biệt là người cao tuổi, có thể dễ dàng tiếp thu và vận dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh; Chi phí cho thiết bị (điện thoại thông minh, máy tính, camera), phần mềm và đường truyền internet có thể là một rào cản tài chính đối với các hộ gia đình nhỏ lẻ; Việc xây dựng một cơ sở dữ liệu du lịch nông thôn toàn diện, liên thông giữa các cấp và các nền tảng vẫn cần nhiều nỗ lực để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả; chuyển đổi số cần đi đôi với việc giáo dục ý thức bảo tồn, tránh tình trạng thương mại hóa quá mức làm mất đi nét đặc trưng văn hóa bản địa.
Trong tương lai, Lào Cai định hướng tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong du lịch nông thôn theo các hướng: Hoàn thiện hạ tầng số đến tận bản làng: Đảm bảo 100% các điểm du lịch nông thôn trọng điểm có kết nối Internet ổn định, chất lượng cao. Phát triển các giải pháp số “may đo” cho từng mô hình, khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ nghiên cứu và cung cấp các ứng dụng, phần mềm đơn giản, chuyên biệt cho từng loại hình du lịch nông thôn; Đẩy mạnh đào tạo chuyên sâu và bền vững: Mở rộng các lớp tập huấn, nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng số, tập trung vào việc tạo ra nội dung số hấp dẫn và quản lý khách hàng trực tuyến; Tăng cường liên kết giữa các nền tảng và chuỗi giá trị: Khuyến khích sự hợp tác giữa các doanh nghiệp lữ hành, các nền tảng OTA và các đơn vị du lịch nông thôn địa phương để tạo ra các gói sản phẩm thông minh, tiện lợi cho du khách; Ứng dụng công nghệ mới (VR/AR, AI): Thí điểm các công nghệ VR/AR để quảng bá điểm đến hoặc tạo trải nghiệm nhập vai cho du khách, sử dụng AI để phân tích dữ liệu du khách, cá nhân hóa trải nghiệm.
Hành trình chuyển đổi số trong quản lý du lịch nông thôn tại Lào Cai là một minh chứng rõ nét cho thấy công nghệ chính là “đòn bẩy” mạnh mẽ để khai thác tiềm năng du lịch vùng cao. Từ những nghị quyết của tỉnh ủy đến sự vào cuộc của người dân bản địa, chuyển đổi số đang giúp du lịch nông thôn Lào Cai không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tự nhiên độc đáo. Đây là một bước đi chiến lược, khẳng định vị thế điểm sáng trong hành trình chuyển đổi số của ngành du lịch Việt Nam.
Trung tâm Thông tin du lịch
