(TITC) – Trải qua hơn ba thế kỷ hình thành và phát triển, làng hoa giấy Thanh Tiên không chỉ đơn thuần là nơi tạo ra những bông hoa giấy rực rỡ sắc màu, mà còn là một không gian lưu giữ hồn cốt văn hóa dân gian đặc trưng của xứ Huế thơ mộng. Nơi đây là điểm đến độc đáo, mang đậm bản sắc truyền thống, níu chân du khách mỗi lần đặt chân về mảnh đất cố đô yên bình.
Hoa giấy Thanh Tiên. Ảnh: TITC
Nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 10km về phía Đông Nam, làng Thanh Tiên thuộc phường Dương Nỗ, nổi tiếng khắp vùng bởi nghề làm hoa giấy truyền thống có lịch sử lâu đời. Theo sách “Đại Nam nhất thống chí”, nghề làm hoa giấy ở Thanh Tiên đã hình thành từ thế kỷ XVI, và đến nay đã được công nhận là một trong những nghề thủ công truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Với bàn tay tài hoa cùng sự sáng tạo không ngừng, người dân nơi đây đã tận dụng những nguyên liệu tự nhiên sẵn có như tre, lùng, giấy màu… để tạo nên những bông hoa giấy sống động, tinh xảo như thật. Từ những cánh hoa lan, hoa huệ, cúc đơn, cúc kép, tường vi, dã quỳ cho đến đóa sen thanh khiết, tất cả đều được thổi hồn bằng tâm huyết của người nghệ nhân. Trong đó, hoa sen – loài hoa được xem là biểu tượng của vẻ đẹp thuần khiết và thanh cao của con người Việt, là sản phẩm đặc trưng nhất của làng hoa Thanh Tiên. Những bông sen giấy thường xuyên góp mặt trong các lễ hội văn hóa lớn như Festival Huế, lễ hội áo dài, các chương trình giao lưu nghệ thuật quốc tế, và được trưng bày trang trọng tại Đại Nội Huế, Nhà lưu niệm Nguyễn Chí Diểu cùng nhiều không gian văn hóa khác.
Du khách trải nghiệm làm hoa giấy. Ảnh: TITC
Từ lâu, hoa giấy Thanh Tiên đã gắn với đời sống tâm linh của người dân xứ Huế. Hằng năm cứ mỗi độ xuân về, hoa giấy Thanh Tiên lại theo chân những người dân trong làng dạo khắp phố phường. Để có những cánh hoa sặc sỡ màu sắc, những người thợ Thanh Tiên phải chuẩn bị các công đoạn từ mùa khô mấy tháng trước. Đến tháng 9-10 (âm lịch) hằng năm, các nghệ nhân bắt đầu chọn những cây tre tốt trong làng đem chẻ nhỏ, vót mỏng phơi khô làm cuống hoa.
Điều làm nên sự khác biệt và giá trị riêng biệt của hoa giấy Thanh Tiên chính là quy trình chế tác hoàn toàn thủ công. Mỗi công đoạn, từ cắt giấy, tạo dáng, đến lắp ghép đều được thực hiện tỉ mỉ, công phu. Nghệ nhân sử dụng đục sắt cắt giấy trên các khuôn gỗ định hình, rồi khéo léo tạo nếp bằng dây cước, gắn nhụy hoa và gắn vào cành tre nhỏ để hoàn thiện một bông hoa. Một cành hoa giấy đầy đủ thường được kết hợp từ nhiều loài hoa khác nhau như lan, huệ, hồng, cúc, dã quỳ, tường vi… kèm theo những nụ hoa đỏ và lá lúa xanh – hình ảnh tượng trưng cho sự no đủ và nền nông nghiệp truyền thống của người Việt.
Rực rỡ sắc màu hoa giấy Thanh Tiên. Ảnh: TITC
Hằng năm, làng hoa giấy Thanh Tiên thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm. Du khách có thể tận mắt chứng kiến quy trình làm hoa, trực tiếp thử tay nghề làm hoa giấy, hay tìm hiểu câu chuyện lịch sử về làng nghề. Nơi đây cũng thường xuyên đón các đoàn học sinh, sinh viên về thực tế, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn và thêm yêu những giá trị truyền thống quê hương.
Ông Trần Phú giới thiệu quy trình làm hoa giấy. Ảnh: TITC
Ông Trần Phú, người nổi tiếng ở làng nghề Thanh Tiên, là thế hệ thứ ba trong một gia đình có truyền thống làm hoa giấy lâu đời chia sẻ, làm hoa giấy không chỉ đơn thuần để buôn bán, mà quan trọng hơn là để lưu giữ hồn cốt của làng, của quê hương và của tổ tiên. Ông cảm thấy rất vui khi ngày nay, làng nghề được nhiều du khách, nhất là giới trẻ đến tham quan và trực tiếp trải nghiệm quy trình làm hoa truyền thống.
Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống như Thanh Tiên không phải là điều dễ dàng trong bối cảnh hiện đại hóa nhanh chóng. Thế nhưng, vượt qua nhiều thách thức của thời gian và sự đổi thay của xã hội, người dân Thanh Tiên vẫn gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu với nghề. Điều đáng trân quý là nhịp sống mới đang được thổi vào từng cành hoa, không chỉ bởi bàn tay tài hoa của các nghệ nhân cao tuổi, mà còn bởi tinh thần đổi mới, sáng tạo từ thế hệ trẻ. Chính họ – những người con của quê hương – đang tiếp nối ngọn lửa đam mê, đưa hoa giấy Thanh Tiên vươn xa hơn, sống động hơn trong đời sống đương đại.
Trung tâm Thông tin du lịch
