(TITC) – Vùng Tây Nam Bộ không chỉ nổi tiếng bởi những cánh đồng lúa trù phú, sông nước hữu tình mà còn là nơi kết tinh những giá trị văn hóa độc đáo, đậm đà bản sắc các dân tộc. Trong đó, An Giang – vùng đất biên giới tiếp giáp Campuchia – nổi bật với đặc sản đường thốt nốt, không chỉ gắn liền với đời sống mà còn là biểu tượng văn hóa của cộng đồng người Khmer sinh sống lâu đời nơi đây.
Những hàng thốt nốt xanh tốt chạy dọc theo những cánh đồng lúa trĩu hạt
Cây thốt nốt – loài cây mang dáng vẻ vững chãi, tán lá vươn rộng như những chiếc quạt khổng lồ – mọc thành hàng trên các triền đồi hay dọc những cánh đồng. Có thể sống tới hàng trăm năm, chịu hạn tốt, loài cây này mỗi ngày cho từ 8 đến 10 lít nước ngọt từ hoa. Từ nguồn nước này, người Khmer đã sáng tạo ra một nghề thủ công truyền thống – nấu đường thốt nốt – với quy trình hoàn toàn thủ công, không sử dụng phụ gia hay hóa chất.
Sáng sớm, những người đàn ông Khmer bắt đầu công việc lấy nước bằng cách leo lên thân cây cao vút để hứng từng giọt nước hoa chảy ra từ bông thốt nốt. Nước được đem về nấu trong những nồi lớn trên bếp củi liên tục nhiều giờ liền. Qua quá trình cô đặc, nước dần chuyển sang màu vàng nâu sậm, tỏa hương thơm nhẹ và kết tinh thành đường. Thành phẩm là loại đường có vị ngọt thanh mát, mềm dẻo tự nhiên và giữ được hương vị nguyên bản của hoa thốt nốt; thường được đóng thành bánh, gói trong lá thốt nốt như những đòn bánh tét vừa dân dã, vừa tinh tế, mang theo cả hương vị quê nhà và câu chuyện văn hóa của người Khmer vùng Bảy Núi.
Trái thốt nốt
Không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong các món ăn truyền thống như bánh bò, bánh chuối, chè thốt nốt, xôi ngọt hay nước giải khát mát lành, đường thốt nốt còn được sử dụng trong nấu ăn hàng ngày: kho cá, kho thịt, pha nước chấm,… Đặc biệt, cùi và nước thốt nốt tươi – được ướp lạnh – là loại thức uống thanh mát được nhiều du khách yêu thích khi ghé thăm vùng đất này.
Nghề nấu đường thốt nốt không chỉ là công việc mưu sinh mà còn là niềm tự hào của nhiều thế hệ người Khmer. Truyền từ đời này sang đời khác, nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu và tâm huyết. Trong thời đại công nghiệp hóa, nhiều hộ dân vẫn giữ nguyên phương thức chế biến truyền thống để tạo ra những sản phẩm sạch, tự nhiên và có giá trị cao về dinh dưỡng.
Sản phẩm đường thốt nốt là món quà yêu thích của du khách khi đến An Giang
Du khách khi đến An Giang có thể dễ dàng tìm mua các sản phẩm từ thốt nốt tại chợ Tịnh Biên, chợ Tri Tôn về làm quà, góp phần tăng thu nhập cho người dân địa phương hoặc đến tận các lò đường thủ công để được tận mắt trải nghiệm quy trình sản xuất đặc sản này và mua hàng tận tay. Được biết An Giang có sản phẩm mật thốt nốt dạng sệt đạt chứng nhận OCOP 5 sao.
Đường thốt nốt không chỉ là đặc sản của An Giang, mà còn là “vị ngọt” của tình người, của truyền thống, và của bản sắc miền biên giới – nơi mà thiên nhiên và con người cùng nhau gìn giữ những giá trị bền vững qua thời gian.
Trung tâm Thông tin du lịch
