(TITC) – Đà Lạt – không chỉ là “thành phố ngàn hoa” mà còn là thủ phủ nông nghiệp công nghệ cao của cả nước. Những năm gần đây, khi xu hướng du lịch thay đổi theo hướng “trải nghiệm – xanh – bền vững”, vùng nông thôn Đà Lạt nổi lên như một điểm đến đầy tiềm năng với những mô hình “vườn – nhà – du lịch” hấp dẫn, mang đậm bản sắc cao nguyên.
Phát triển du lịch nông thôn không chỉ tạo thêm sản phẩm du lịch mới cho Đà Lạt mà còn góp phần giảm tải cho trung tâm đô thị, tăng giá trị nông sản địa phương, và mở rộng không gian du lịch bền vững, góp phần xây dựng thương hiệu “Đà Lạt – điểm đến nông nghiệp sinh thái đặc sắc”.
Khi nông thôn trở thành điểm đến
Vùng nông thôn ngoại vi như Trại Mát, Xuân Trường, Tà Nung, Lát, Đa Nhim… không còn là những khu sản xuất thuần nông mà đã bắt đầu “mở cửa” cho hoạt động đón khách, tạo nên những điểm du lịch hấp dẫn như: Nông trại dâu, vườn hoa, trại rau công nghệ cao mở cửa đón khách tham quan, trải nghiệm. Đồi chè Cầu Đất, nông trại trồng atiso, vườn cà phê đặc sản trở thành điểm check-in và giáo dục trải nghiệm. Các homestay ven đô, farmstay nông nghiệp gắn liền với sinh hoạt bản địa, đưa du khách sống giữa thiên nhiên. Tuy nhiên, phát triển còn mang tính tự phát, thiếu quy hoạch tổng thể, sản phẩm còn đơn lẻ, giá trị trải nghiệm chưa sâu.
Định hướng phát triển: Từ nông nghiệp xanh đến du lịch thông minh
Để phát triển không gian du lịch vệ tinh cho thành phố, Đà Lạt cần xác định rõ các vùng nông thôn ngoại ô là “vành đai du lịch trải nghiệm”. Cụ thể: Hướng Đông (Trại Mát, Xuân Trường): phát triển du lịch sinh thái, vườn rau, đồi chè, văn hóa làng nghề. Hướng Tây – Tây Bắc (Tà Nung, Lát): phát triển du lịch cà phê, làng dân tộc K’ho, rừng thông. Hướng Nam (Đơn Dương, Đức Trọng): kết nối du lịch nông nghiệp – sông nước – ẩm thực. Mỗi cụm vùng cần được xây dựng thành cụm du lịch nông thôn chuyên đề, có tuyến đường du lịch nội vùng thuận tiện, hệ thống chỉ dẫn, bãi đỗ xe, trạm dừng chân và kết nối với các tua tuyến trung tâm.
Chuỗi hóa sản phẩm “Từ vườn đến trải nghiệm”
Đưa mô hình “vườn sản xuất – điểm tham quan – không gian trải nghiệm – sản phẩm OCOP – quà tặng du lịch” vào một chuỗi giá trị liền mạch: Sản phẩm đặc trưng: dâu tây, rau thủy canh, atiso, cà phê đặc sản, hoa lan, hoa cúc, hoa hồng…
Trải nghiệm du lịch: hái – chế biến – nếm thử – làm sản phẩm tại chỗ (trà atiso, mứt dâu, xà lách cuốn, sấy hoa…). Không gian gắn kết: nhà trưng bày, quầy bán sản phẩm OCOP, cafe tại nông trại, vườn mở – lớp học xanh cho trẻ em.
Chuyển đổi số nông thôn – du lịch thông minh
Đà Lạt cần áp dụng công nghệ vào quản lý và vận hành như: Xây dựng bản đồ du lịch số cho từng vùng nông thôn (check-in thông minh, định vị điểm đến). Hệ thống đặt vé trực tuyến tham quan nông trại, lịch mùa vụ. Mã QR truy xuất nguồn gốc nông sản gắn với câu chuyện vùng đất. Ứng dụng trải nghiệm ảo (AR/VR) mô phỏng quy trình trồng trọt, hướng dẫn chế biến tại chỗ.
Đào tạo cộng đồng và chuẩn hóa dịch vụ du lịch nông thôn
Chú trọng bồi dưỡng nông dân trở thành người kể chuyện du lịch (hướng dẫn viên tại vườn, người bán hàng có kỹ năng kể chuyện sản phẩm). Xây dựng bộ tiêu chí du lịch nông thôn (vệ sinh – an toàn – trải nghiệm – bền vững). Phát triển đội ngũ dẫn tour chuyên đề nông nghiệp – nông thôn, tạo sự khác biệt cho tour Đà Lạt.
Bảo tồn giá trị bản địa – giữ gìn “hồn” nông thôn Đà Lạt
Phát triển không làm mất đi chất mộc mạc, sinh thái: Khuyến khích nhà vườn giữ kiểu kiến trúc truyền thống, trồng xen canh hoa cỏ bản địa. Phục dựng nghề truyền thống nông thôn: làm mứt, làm trà, nhuộm sáp ong, gói hoa… Đồng thời, tổ chức lễ hội mùa vụ, hội làng hoa, hội dâu, chợ phiên rau sạch, đưa văn hóa nông thôn vào hành trình trải nghiệm.
Vì vậy, du lịch nông thôn không chỉ là xu hướng, mà là chìa khóa để Đà Lạt phát triển bền vững trong tương lai. Khi không gian nông nghiệp được quy hoạch thành vùng du lịch trải nghiệm; khi người nông dân trở thành người làm du lịch có kỹ năng; và khi những luống rau, vườn hoa trở thành lớp học xanh – đó chính là lúc nông thôn Đà Lạt bước lên một tầm cao mới: giữ gìn bản sắc – tạo sinh kế – lan tỏa giá trị sống xanh.
Trung tâm Thông tin du lịch
