(TITC) – Từ một sản phẩm dân dã, măng khô Hòa Bình ngày nay đã vươn lên thành đặc sản có thương hiệu, được tiêu thụ rộng rãi trong và ngoài tỉnh, thậm chí xuất khẩu theo chân người xa quê. Đây không chỉ là hương vị ẩm thực mà còn góp phần tạo sinh kế cho người dân, khẳng định giá trị kinh tế – văn hóa của địa phương.
Tháng Tám, khi nắng hè lên đến độ gay gắt nhất, cũng là lúc khắp các nẻo đường Hòa Bình ngập tràn một hương thơm đặc trưng. Đây không chỉ là dấu hiệu báo mùa làm măng khô về, mà còn gợi nhắc đến một thức quà dân dã, kết tinh của thiên nhiên trù phú và bàn tay tảo tần của người dân miền núi.
Dạo quanh phường Hòa Bình những ngày này, dễ bắt gặp khung cảnh lao động sôi nổi mà yên bình. Từ ngõ nhỏ trong các tổ dân cư đến vỉa hè dọc đê Đà Giang hay sân nhà văn hóa, đâu đâu cũng trải bạt, bìa, phơi đầy măng. Hàng tấn măng tươi được thu mua từ vùng cao Đà Bắc, Kim Bôi hoặc các chợ đầu mối như Vồ, Phương Lâm, Tân Thịnh, rồi đưa về sơ chế, chế biến thành đặc sản có thể dự trữ quanh năm.
Để làm nên sợi măng khô vàng óng, thơm lừng là cả một quá trình công phu. Người dân phải rửa sạch măng, tỉ mỉ tước bỏ lớp xơ già, chỉ giữ lại lõi non trắng ngần. Những phần thâm hay cứng đều bị loại bỏ. Măng sau đó được ngâm vào nước muối loãng để khử độc tố tự nhiên, giữ màu trắng đẹp, rồi luộc kỹ hai lần, mỗi lần nửa giờ cho đến khi nước chuyển màu vàng nâu. Nhờ vậy, măng mất vị đắng, đảm bảo an toàn và chất lượng khi chế biến.
Khi nguội, măng được thái lát dày khoảng 1-2cm hoặc tước sợi nhỏ để dễ đón nắng. Công đoạn phơi là quan trọng nhất: măng được bày trên tấm bạt sạch, thường xuyên lật trở để khô đều. Nắng càng gắt, măng càng nhanh khô, lên màu vàng nâu hổ phách, tỏa hương đặc trưng khó lẫn. Một mẻ măng đạt chuẩn phải khô giòn, sợi măng dai nhưng không cứng, giữ nguyên mùi thơm tự nhiên của núi rừng.
Không chỉ là nguyên liệu trong bữa cơm thường ngày, măng khô Hòa Bình đã trở thành linh hồn của nhiều món ăn sum vầy, nhất là dịp Tết. Bát canh măng hầm xương, gà hay chân giò nghi ngút khói không chỉ ngon miệng mà còn gợi hương vị ký ức, sự ấm áp của đoàn viên. Miếng măng khi nấu mềm vừa phải, giòn sần sật, thấm vị ngọt nước hầm, tạo nên dư vị khó quên.
Ngày nay, măng khô không chỉ để gia đình tự dùng hay làm quà biếu. Nó đã trở thành một ngành hàng mang lại thu nhập cho nhiều hộ dân. Có gia đình chế biến với số lượng lớn, cung cấp cho nhà hàng, quán ăn, cửa hàng đặc sản trong và ngoài tỉnh. Măng khô Hòa Bình vì thế không chỉ là sản vật ẩm thực, mà còn là biểu tượng văn hóa, lưu giữ hương vị truyền thống, đồng thời góp phần khẳng định thương hiệu đặc sản địa phương trên bản đồ ẩm thực cả nước và xa hơn là quốc tế.
Trung tâm Thông tin du lịch
