(TITC) – Nằm bên dòng sông Hậu hiền hòa, làng chiếu Định Yên (thuộc xã Định Yên, huyện Lấp Vò – nay là xã Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp) từ lâu đã nổi tiếng là một trong những cái nôi của nghề dệt chiếu truyền thống ở miền Tây Nam Bộ. Không chỉ làm ra những tấm chiếu bền đẹp, nơi đây còn lưu giữ một phần hồn cốt văn hóa Nam Bộ, được dệt nên từ bàn tay khéo léo của bao thế hệ. Hôm nay, khi bước chân về làng, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng nghề dệt hơn trăm năm tuổi mà còn được sống trong bầu không khí ấm áp, gần gũi của một làng quê đang chuyển mình làm du lịch cộng đồng.
Người dân Định Yên có câu “ăn cơm trên chiếu, nằm ngủ trên chiếu, vui chơi cũng trên chiếu”, để nói về sự gắn bó mật thiết của chiếu trong đời sống thường ngày. Những tấm chiếu ở đây nổi tiếng nhờ màu sắc rực rỡ, hoa văn tinh tế và độ bền chắc, từng là mặt hàng nổi danh khắp miền Nam. Điểm độc đáo hơn cả là “chợ chiếu Định Yên” – nơi từng diễn ra cảnh mua bán tấp nập vào ban đêm. Cảnh tượng những con đường nhỏ sáng rực ánh đèn dầu, người mua kẻ bán rộn ràng giữa tiếng khung cửi lách cách đã tạo nên một nét văn hóa đặc trưng hiếm có. Dù chợ chiếu đêm nay đã thưa vắng, ký ức về một làng nghề từng sầm uất vẫn còn in đậm trong lòng người dân và du khách.
Năm 2013, nghề dệt chiếu Định Yên đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây không chỉ là sự ghi nhận cho giá trị lịch sử, văn hóa của làng nghề, mà còn mở ra cơ hội lớn để Định Yên phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản, đưa hình ảnh làng chiếu vươn xa hơn trên bản đồ du lịch Việt Nam.
Ngày nay, làng chiếu Định Yên không chỉ dừng lại ở việc sản xuất để tiêu thụ, mà đã và đang trở thành điểm nhấn trên bản đồ du lịch cộng đồng của Đồng Tháp. Du khách khi đến đây sẽ được tận mắt xem nghệ nhân ngồi dệt, đôi bàn tay thoăn thoắt đưa sợi, se thành những đường hoa văn mềm mại trên mặt chiếu. Thú vị hơn cả là trải nghiệm tự mình thử dệt chiếu dưới sự hướng dẫn của người thợ lành nghề – một trải nghiệm vừa lạ lẫm vừa đầy hứng thú. Không ít du khách, sau vài đường dệt vụng về, đã hiểu thêm phần nào về sự kỳ công, nhẫn nại và tinh tế của nghề thủ công truyền thống này.
Song song với việc bảo tồn nghề dệt chiếu, cộng đồng địa phương còn biết cách kết hợp khai thác giá trị du lịch. Nhiều hộ gia đình mở cửa đón khách tham quan, giới thiệu quy trình dệt, bày bán sản phẩm thủ công để du khách mua về làm kỷ niệm. Những mái nhà ngói đỏ rêu phong, những sân phơi đầy sợi lác, cùng nụ cười thân thiện của người dân địa phương, tất cả đã tạo nên một bức tranh du lịch mộc mạc, chân thành nhưng đầy sức hút.
Đặc biệt, du lịch làng chiếu Định Yên còn gắn liền với những giá trị cộng đồng. Du khách không chỉ tham quan mà còn được hòa mình vào đời sống thường nhật: cùng ăn bữa cơm quê với cá kho, canh chua, rau vườn; nghe nghệ nhân kể chuyện về “thời vàng son” của chợ chiếu đêm; hay đơn giản là ngồi bên bờ sông Hậu, ngắm dòng nước chảy xiết, cảm nhận sự bình yên hiếm có giữa nhịp sống hiện đại.
Chính quyền Đồng Tháp hiện đang đẩy mạnh quảng bá, kết hợp làng chiếu Định Yên với các tuyến du lịch khác như tham quan làng hoa kiểng Sa Đéc, vườn quýt hồng Lai Vung, hay trải nghiệm homestay miệt vườn. Đây là hướng đi đúng đắn, vừa giúp bảo tồn làng nghề truyền thống, vừa mở ra sinh kế mới cho bà con. Làng chiếu giờ đây không chỉ là nơi sản xuất, mà còn là điểm đến văn hóa – du lịch đặc sắc, thu hút bước chân du khách trong và ngoài nước.
Có thể nói, làng chiếu Định Yên chính là minh chứng cho sự hòa quyện giữa bảo tồn và phát triển. Nghề xưa được gìn giữ, văn hóa bản địa được khẳng định, và cuộc sống cộng đồng thêm phần khởi sắc nhờ du lịch. Một chuyến về Đồng Tháp sẽ khó trọn vẹn nếu thiếu một lần ghé thăm Định Yên, để lắng nghe tiếng khung cửi rộn ràng, để tự tay chạm vào những sợi lác mộc mạc, và để mang về trong tim hồn quê Nam Bộ giản dị mà sâu lắng.
Trung tâm Thông tin du lịch
