(TITC) – Vùng đất Kim Sơn – Ninh Bình hình thành từ công cuộc khai hoang vùng bãi biển của Nguyễn Công Trứ năm Kỷ Tỵ – 1829. Sau bao đời, vùng đất này đã hình thành làng nghề đan cói Kim Sơn. Các sản phẩm làng nghề vô cùng đa dạng về mẫu mã, màu sắc, hoa văn…; ngày càng thể hiện được vị thế, đáp ứng yêu cầu của thị trường tiêu dùng
Vùng đất Kim Sơn – Ninh Bình xưa kia được biết đến là vùng đất có tốc độ bồi tụ tiến ra biển lớn. Chính vì thế Kim Sơn gắn với lịch sử của những cuộc chinh phục đất hoang bồi, quai đê lấn biển, tiêu biểu là từ công cuộc khai hoang vùng bãi biển của Nguyễn Công Trứ năm Kỷ Tỵ – 1829. Trải qua hàng trăm năm, vùng đất Kim Sơn có những bãi sa bồi mênh mông, là xứ sở của cây cói phát triển tốt. Làng nghề đan cói Kim Sơn hình thành trên cơ sở khai thác thế mạnh cây cói vùng ngập mặn nơi đây, kết hợp bàn tay lao động khéo léo của người dân.
Sản phẩm làng nghề đan cói Kim Sơn tạo ấn tượng trong mắt du khách, đại biểu quốc tế. Ảnh: TITC
Nhắc đến Kim Sơn, người ta nghĩ ngay đến làng nghề đan cói truyền thống, là một nét văn hóa đặc trưng của địa phương. Ngoài sản phẩm chiếu cói, người dân đã nâng cao tay nghề, phát triển các sản phẩm cói thành hàng mỹ nghệ, góp phần xóa đói giảm nghèo tại địa phương. Những người thợ đan cói đã thành nghệ nhân; sáng tạo ra nhiều mẫu mã, sản phẩm, màu sắc, hoa văn… đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường tiêu dùng trong nước, vươn lên xuất khẩu ra thế giới. Làng nghề đan cói Kim Sơn cũng trở thành điểm đến phát triển du lịch làng nghề, được đông đảo du khách yêu thích, tìm về khám phá, trải nghiệm.
Nghệ nhân Nguyễn Ngọc Thạch trình diễn nghề và giới thiệu các mẫu mã sản phẩm làng nghề đan cói Kim Sơn tại Diễn đàn Cấp cao Liên khu vực về mô hình OCOP tại Hà Nội tháng 7/2025. Ảnh: TITC
Để sản phẩm cói đạt tiêu chuẩn, phục vụ du cầu xuất khẩu, đòi hỏi kỹ thuật trồng và sản xuất cói của Kim Sơn cũng khá đặc biệt. Đó là cả một quy trình công phu, tỉ mỉ và chính xác ngay từ lúc trồng cói, thu hoạch cói, chọn cói, chẻ cói, phơi cói, nhuộm cói… cho đến khâu cuối cùng là đan và hoàn thiện sản phẩm. Điển hình như kỹ thuật sử dụng keo polyascera phun phủ lên bề mặt sản phẩm cói, vừa giúp định hình ổn định kiểu dáng công nghiệp, vừa nâng cao khả năng chống mốc, ẩm cho sản phẩm, nhất là trong quá trình xuất khẩu ra nước ngoài. Nhờ đó mà sản phẩm cói mỹ nghệ của Kim Sơn luôn đảm bảo chất lượng khi tới tay người tiêu dùng, góp phần rất lớn trong việc nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Sản phẩm từ làng nghề đan cói Kim Sơn đã góp phần không nhỏ trong phát triển kinh tế, văn hoá và du lịch địa phương; người dân làng nghề đã dẫn thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Từ sợi cói, các nghệ nhân đã chế tác thành thảm, làn, khay, hộp, đĩa, cốc, tách, mũ, túi xách…; nhiều sản phẩm được chứng nhận là sản phẩm OCOP. Sản phẩm làng nghề đan cói Kim Sơn ngày càng trở nên nổi tiếng cả trong nước và quốc tế với chất lượng tốt, độc đáo, gần gũi với cuộc sống và thiên nhiên; là đã kết tinh tâm hồn Việt thuần phác.
Nghệ nhân Nguyễn Ngọc Thạch chia sẻ, các nghệ nhân, thợ thủ công cũng chịu nhiều áp lực, phải say mê mới có thể lăn lộn với nghề. Để làng nghề đan cói Kim Sơn ngày càng phát triển, thu hút ngày càng nhiều du khách, cần có một khu bảo tàng, hay nhà trưng bày để lưu giữ những mẫu mã sản phẩm. “Điều này thì tất nhiên phải có đất, phải có nhà, phải có bảo quản… Mà một người là không làm được. Cần có sự vào cuộc của chính quyền địa phương, xây dựng một khu vực mẫu để cho nghệ nhân sáng tác. Từ đó, tạo cơ sở để bảo tồn, phát triển nghề” – nghệ nhân Nguyễn Ngọc Thạch tâm huyết.
Trung tâm Thông tin du lịch
