(TITC) – Nằm bên bờ sông Tiền, làng nghề dệt choàng xã Long Khánh, tỉnh Đồng Tháp ra đời từ những năm đầu thế kỷ XX. Khăn choàng cùng với chiếc áo bà ba đã trở nên gần gũi, là biểu tượng cho người phụ nữ Đồng bằng sông Cửu Long cần cù, chịu thương, chịu khó. Khăn choàng đã rất đỗi quen thuộc trong đời sống sinh hoạt, lao động của người dân, đồng thời cũng là sản phẩm quà tặng du lịch đặc trưng được yêu thích của du khách.
Thợ dệt khăn choàng tại làng nghề dệt choàng Long Khánh, tỉnh Đồng Tháp
Khăn choàng – từ vật dụng sinh hoạt đến sản phẩm du lịch
Trải qua nhiều thăng trầm nhưng hơn một thế kỷ qua, làng nghề dệt khăn choàng (khăn rằn) ở xã Long Khánh, tỉnh Đồng Tháp vẫn vang vọng tiếng máy dệt lách cách. Bằng sự khéo léo và cần mẫn, người dân nơi đây không chỉ duy trì nghề truyền thống, giữ được bản sắc của cha ông để lại mà còn từng bước hòa mình vào dòng chảy du lịch địa phương, mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo về văn hóa Nam Bộ. Mỗi chiếc khăn là kết quả của sự khéo léo, kiên nhẫn, và sự am hiểu về màu sắc, hoa văn. Không chỉ giữ hoa văn đen trắng kinh điển, khăn choàng còn được cải tiến với nhiều màu sắc, phù hợp thị hiếu giới trẻ và du khách quốc tế.
Ban đầu, nghề dệt khăn choàng chỉ nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân địa phương. Hiện nay, nhiều hộ dân trong xã vẫn duy trì khung dệt truyền thống song song với máy dệt bán công nghiệp.
Vài năm trở lại đây, cùng với sự phát triển của du lịch cộng đồng, làng nghề dệt khăn choàng đã trở thành điểm đến trải nghiệm văn hóa cho du khách. Các tour du lịch nông thôn ở Đồng Tháp thường đưa khách tới thăm làng, để họ được tận mắt chứng kiến quá trình dệt khăn – từ cuộn sợi đến thành phẩm.
Du khách, đặc biệt là khách quốc tế, tỏ ra thích thú khi được thử ngồi bên khung cửi, tự tay đưa thoi, dệt vài đường vải, vẽ tranh trên khăn choàng, mua những chiếc khăn rằn hoặc sản phẩm biến tấu như túi xách, mũ, váy làm quà lưu niệm.
Việc đưa làng nghề vào tour du lịch không chỉ tăng thu nhập cho người dân, mà còn giúp gìn giữ và quảng bá giá trị văn hóa địa phương. Một số hộ đã cải tạo nhà ở thành homestay nhỏ, kết hợp giới thiệu nghề truyền thống và phục vụ ẩm thực địa phương, tạo thành sản phẩm “du lịch trọn gói” ngay tại làng.
Các sản phẩm từ làng nghề thu hút du khách
Hướng đi tương lai
Sự kết hợp giữa làng nghề và du lịch mở ra nhiều cơ hội cho phát triển kinh tế – xã hội địa phương nhờ tăng sản lượng tiêu thụ, tăng lợi nhuận, góp phần bảo tồn văn hóa khi người trẻ có động lực học và tiếp nối nghề cha ông, mở rộng thương hiệu…
Tuy nhiên, làng nghề cũng đối mặt với không ít thách thức như nhu cầu thị trường biến động, đặc biệt là khi phụ thuộc vào lượng khách du lịch; hạ tầng du lịch trong làng còn hạn chế, thiếu bãi đỗ xe, nhà vệ sinh, biển chỉ dẫn; kỹ năng thuyết minh, giao tiếp ngoại ngữ cho người làm nghề để phục vụ khách quốc tế còn yếu…
Chính quyền tỉnh Đồng Tháp đã xác định phát triển “du lịch làng nghề” là một trong những hướng chủ lực để nâng cao thu nhập cho người dân. Định hướng trong thời gian tới là đa dạng hóa sản phẩm, ngoài khăn rằn, tạo thêm sản phẩm thủ công từ vải dệt, kết hợp thiết kế hiện đại; tổ chức sự kiện quảng bá như Festival khăn rằn hoặc ngày hội dệt khăn để thu hút khách; kết nối tour liên vùng, gắn làng nghề với các điểm du lịch lân cận như cồn Phú Thuận, chợ biên giới Hồng Ngự, làng bột Sa Đéc…
Năm 2023, nghề dệt khăn choàng ở Long Khánh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Không chỉ là nơi sản xuất, làng dệt khăn choàng ở Long Khánh còn là không gian lưu giữ ký ức văn hóa Nam Bộ. Khi được gắn kết với du lịch, giá trị ấy được nhân lên gấp bội – vừa nâng cao đời sống của người dân, vừa để lại ấn tượng văn hóa bản địa khó quên cho du khách. Trong tiếng thoi đưa, sắc màu khăn rằn như mang theo câu chuyện về một miền đất hiền hòa, nơi có những con người vẫn âm thầm cần cù, sáng tạo không ngừng…
Trung tâm Thông tin du lịch
