Ảnh: TITC
Đến với những vùng quê yên bình ở vùng đất võ Bình Định cũ (nay là tỉnh Gia Lai), du khách dễ dàng bắt gặp những chùm tré nhỏ nhắn, được gói trong rơm khô óng ả, treo lủng lẳng trên gác bếp hay bày bán tại các khu chợ địa phương. Hình ảnh quen thuộc ấy không chỉ là biểu tượng ẩm thực mà còn là minh chứng sống động cho nét văn hóa truyền thống của vùng đất này. Món tré, được ví như “nem chua” của miền Trung, tuy làm từ những nguyên liệu quen thuộc như thịt heo, thịt nạc, bì, tai heo… nhưng lại có một quy trình chế biến vô cùng tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo léo của người làm.
Để tạo ra những cây tré ngon, người dân phải chọn lựa kỹ lưỡng từng nguyên liệu tươi ngon. Thịt heo sau khi luộc chín, được thái nhỏ và trộn đều với các loại gia vị đặc trưng như riềng, tỏi, hạt mè rang, thính… tạo nên một hỗn hợp dậy mùi thơm nồng. Điều đặc biệt làm nên linh hồn của món ăn chính là gia vị riềng, thứ củ không quá già cũng không quá non, được thái thành sợi chỉ mỏng, góp phần tạo nên vị cay nhẹ, kích thích vị giác và xua tan đi cảm giác ngấy của thịt.
Ảnh: TITC
Tuy nhiên, yếu tố “hút khách” nhất của món tré lại đến từ cách gói. Không chỉ được bọc trong lá ổi già để tạo mùi thơm đặc trưng, tré còn được bao bọc bên ngoài bởi một lớp rơm khô. Đây là công đoạn đòi hỏi sự kỳ công và khéo léo của người thợ. Những sợi rơm được chọn lựa kỹ, suôn óng, sau đó được bó chặt, bao quanh gói tré, tạo thành một hình trụ nhỏ gọn. Chính lớp áo rơm mộc mạc, đậm chất đồng quê này đã mang đến cho món ăn một vẻ ngoài lạ mắt, gợi lên hình ảnh đồng lúa, tạo cảm giác gần gũi và hấp dẫn du khách ngay từ cái nhìn đầu tiên.
Khi món tré lên men tự nhiên sau 2-3 ngày, vị chua nhè nhẹ bắt đầu dậy lên, hòa quyện với vị béo của thịt, vị bùi của mè, vị cay nồng của riềng và tỏi. Tré thường được ăn kèm với bánh đa giòn tan, cuốn cùng các loại rau thơm, dưa leo, chuối chát… rồi chấm với tương ớt hoặc nước mắm tỏi chua ngọt. Sự kết hợp tinh tế giữa các nguyên liệu đã tạo nên một bản giao hưởng vị giác độc đáo, khiến thực khách đã ăn một lần là nhớ mãi.
Ảnh: TITC
Trong bối cảnh du lịch nông thôn đang ngày càng phát triển, món tré không chỉ dừng lại ở vai trò là một món ăn mà đã trở thành một sản phẩm du lịch văn hóa. Nhiều địa phương đã khai thác món ăn này thành một trải nghiệm độc đáo cho du khách. Thay vì chỉ thưởng thức, du khách còn được tham gia vào quy trình làm tré, từ khâu trộn gia vị đến cách gói rơm thủ công, từ đó hiểu hơn về nét văn hóa ẩm thực của người dân địa phương. Điều này không chỉ giúp bảo tồn nghề làm tré truyền thống mà còn tạo ra nguồn thu nhập ổn định, giúp người dân gắn bó hơn với nghề.
Món tré, với hương vị đậm đà và cách làm thủ công tinh xảo, chính là một đại diện tiêu biểu cho sự giàu có của ẩm thực miền Trung, góp phần tạo nên một điểm nhấn khó quên trong hành trình khám phá du lịch nông thôn của du khách thập phương.
Trung tâm Thông tin du lịch
